| Sadržaj | Prethodni dokument | Sledeći dokument |
|
Završne borbe u centralnoj Bosni Krajem
aprila i početkom maja 1944. stanje se umnogome promijenilo. Četnici su vojnički
poraženi i, najvećim dijelom, uništeni. Jedan manji broj koji još nije uništen,
izgubio je oslonac u narodu, sklonio se u Lijevče Polje i Derventu pod otkrilje
Nijemaca i ustaša. U zadnje tri akcije Brigada je zarobila 35 četnika i
zaplijenila 35 pušaka i 2 puškomitraljeza. O uspješnoj borbi protiv četnika
u istočnoj Bosni oko Motajice, i Štab 5. krajiškog korpusa u svom izvještaju
Vrhovnom štabu NOV i POJ piše: »Za proteklih 15 dana jedinice 11. krajiške
divizije i 12. NOU brigade, uspjeli su da unište i zarobe veći broj četnika.
Četnici su razbijeni i lutaju u grupama od 3 do 5. Ovim udarcem četnici su
dovedeni u težak položaj a to smo zaključili iz zaplijenjene četničke
arhive. Na primjer, u izvještaju četničkog komandanta zapadne Bosne, Slavka
Vranješevića, stoji: četnici se nalaze u teškoj situaciji i jedino se uzdamo
u pomoć Nijemaca koji nas pomažu u bijedi i nevolji«.80 Na
relaciji Derventa - Doboj - Teslić od 8 do 10. aprila 1944. godine, 11. krajiška
i 12. slavonska NOU brigada izvršile su opšti napad na željezničku i drumsku
komunikaciju u dolini rijeke Bosne po naređenju Vrhovnog štaba NOV i POJ. Porušena
je željeznička pruga, prekopana cesta i uništene TT-veze. Napad na željezničku
stanicu Počivaljka izvršila je 12. slavonska NOU brigada na odsjeku Šušnjari
- Počivaljka - Vranduk. Brigada je porušila željezničku prugu i cestu u dužini
od 1000 m. Na relaciji Doboj - Teslić, 5. i 12. krajiška brigada porušile su
željezničku prugu u dužini od 1500 metara i izvršile napad na željezničke
stanice Rudanku i Jelah. Neprijatelj je bio iznenađen razaranjem ovog važnog
komunikacijskog pravca i zbog toga je žestoko reagovao snagama 1. kozačke
konjičke divizije, s obzirom na to da je u dolini rijeke Bosne došlo do saobraćajnog
haosa. Četiri njemačke divizije (7. SS »Princ Eugen«,
13. muslimanska, 369. i 383. divizija bile su potpuno
blokirane).8^ U toku 48 časova na pravcu Doboj - Teslić saobraćaj
je bio potpuno obustavljen, a neprijateljevi gubici bili su znatni. Iz stroja je
izbačeno 280 neprijateljevih vojnika. Od toga 152 ubijena i 117 ranjeno.[1]U prvoj polovini aprila 1944. u selima oko
Motajice vladala je epidemija pjegavog tifusa i zbog toga je Brigada bila
raspoređena u selima: Kunova, Jadovica, Glogovac i Martinci. U Brigadi se
radilo na izvođenju vojnostručne obuke, i na političko-kulturnom i
prosvjetnom polju. Naročito se nastojalo da svi borci nauče rukovati njemačkim
lakim mitraljezima. Radi toga organizovano je i takmičenje. Poslije kraćeg
vremena 90% boraca osposobljeno je da rukuje i da za 1-2 minuta rasklopi i
sklopi njemački laki mitraljez. Borci su obučavani u nišanjenju, gađanju,
izvođenju izviđačke, patrolne i vršenju stražarske službe. Posljednjih
dana održano je oko 15 i više sastanaka s komandirima četa i vodova.
Zdravstveno stanje u Brigadi bilo je dobro, ali se teže razbolio brigadni
ljekar Eugen Bakarčić. Zbog njegove bolesti više
od mjesec dana Brigada nije imala ljekara.[2] Naređenje
Štaba 6. slavonskog korpusa za povratak u Slavoniju, zateklo je Brigadu na
terenu u potjeri za usamljenim četničkim grupama koje su već bile prorijeđene
u tolikoj mjeri, da im nije pridavana važnost. Ipak, saopštenje za povratak u
Slavoniju iznenadilo je sve borce u Brigadi koje su oni doživjeli kao
emocionalni stres. Najprije nisu vjerovali, a zatim su u oduševljenju spontano
počeli da pucaju iz pušaka, automata i puškomitraljeza. Tog trenutka
izgledalo je kao da je završen drugi svjetski rat.
|