| Sadržaj | Prethodni dokument | Sledeći dokument |
|
Borbe na Miškovačkom i Palačkovačkom brdu U
ponedeljak 3. januara 1944. godine oko 9 sati neprijateljeve snage koje su došle
iz Dervente, jednovremeno su izvršile napad na odbrambene položaje 1, 2. i 3.
bataljona. Napad je bio podržan artiljerijom i minobacačima i sa 2 aviona. Taj
napad bio je znatno jači nego prethodnih dana, jer je, vjerovatno, izvršen uvođenjem
jačih i svježih snaga čiji je borbeni poredak bio ešeloniran po dubini. Poučen
iskustvom iz prethodnih borbi, neprijatelj nije napadao komunikacijom Derventa -
Prnjavor, već je svoja dejstva usmjerio preko svog desnog i lijevog krila da bi
obuhvatao i napadom na bokove razbio odbranu 1. i 3. bataljona, a potom produžio
prema Prnjavoru. Na težištu napada neprijatelj je grupisao glavne snage 6.
kozačkog konjičkog i 4. lovačkog puka. Odnos snaga na težištu napada bio je
4:1 u korist neprijatelja. Na svom lijevom krilu neprijatelj je pokušao da
preko Detlaka siđe u dolinu rijeke Ukrine, a poslije prelaska rijeke, izvrši
obilazak na desnom krilu odbrambenog položaja 1. bataljona. Namjera
neprijatelja pravovremeno je osujećena vatrom iz puškomitraljeza i teškog
mitraljeza 3. čete, 1. bataljona. Na
odbrambeni položaj 3. bataljona neprijatelj je napadao glavnim snagama koje su
bile duboko ešelonirane i usmjerene pravcem: Miškovački mlin - Dubovačko
brdo (kota 195), uz podršku artiljerijske i minobacačke vatre i dva aviona.
Između 9 i 14 sati, 3. januara 1944. kozaci su jurišali u talasima i izveli 8
juriša, ali je svaki bio zaustavljen na ivici prednjeg kraja odbrambenog položaja
uz teške gubitke neprijatelja. Očito, Bataljon se branio veoma umješno. Dvije
čete su otvarale vatru s fronta, a 3. četa ugrožavala je desni bok
neprijateljevog borbenog poretka. Između 14 i 16 sati kozaci su izvršili još
dva napada uz pomoć artiljerije, minobacača i aviona, ali bez naročitog
uspjeha. Borci 3. bataljona osjećali su sigurnost u rovovima punog profila, slično
kao kod Grubišnog Polja 18. avgusta 1943. i kod Pakraca 20. avgusta 1943. za
vrijeme rušenja željezničkog vijadukta. Ispred prednjeg kraja odbrane
nalazilo se preko 30 ubijenih kozaka kojima se nije moglo prići ni sa jedne ni
sa druge strane. Neprijatelj je zasipao položaje 3. bataljona artiljeriskom i
minobacačkom vatrom na koju borci skoro i nisu reagovali, jer su ih štitili
duboki rovovi. Tada, a i danas poslije više od 40 godina, može se reći da
nije bilo dubokih rovova za stojeći stav, 3. bataljon ne bi bio u stanju da
vodi četrnaestočasovnu odbranu protiv neprijatelja koji je bio četiri puta
nadmoćniji u živoj sili, a u artiljerijskoj i minobacačkoj vatri apsolutno
nadmoćan. Koliko
je važna sigurnost boraca u odbrani, videlo se i po tome da su se oni takmičili
u gađanju na neprijatelja, a u borbi se istakla 1. četa, naročito njen
komandir Milutin Vujnić koji je ispoljio hrabrost i vještinu u komandovanju.
Pored 1. čete istakao se i mitraljeski vod kojim je komandovao Pero Jakovljević.
Među borcima koji su se isticali na Miškovačkom i Dubovačkom brdu, bili su:
Ivan Moslavac hrabri puškomitraljezac, Marko Taušan,[1] Dušan Marelj, Miloš Crničanin, Lazo Ostojić,
Ljuban Prodanović, Petar Žarković, Petar Buzdum, Duka Sekulić, Miloš
Todorović, Jelena Trbojević i Petra Milaković. Padom
mraka neprijatelj je obustavio napad i od 18 do 22 sata, ispred odbrambenog položaja
Bataljona vladala je tišina. Samo su u kraćim razmacima ispaljene rakete
osvjetljavale teren u namjeri da se braniocu onemogući da pokupi oružje i
ratnu opremu s poginulih kozaka. Očigledno, neprijatelj nije imao namjeru da se
povuče u toku noći, što je bilo neobično i prvi put se događalo u
neprijateljevoj borbenoj praksi. Oko 23 sata neprijatelj je bez vatrene pripreme
i u najvećoj tišini izvršio klasični noćni prepad na prednji kraj odbrane
3. bataljona. Pod zaštitom tamne noći i zemljišta, kozaci su dopuzali do same
ivice rova, a zatim bacili bombe i izvršili snažan juriš.[2]
Došlo je do dramatičnog trenutka koji nije očekivan. Neprijatelj je noćnim
prepadom postigao potpuno iznenađenje, a borbom prsa u prsa zauzeo je prvu
liniju rovova i prisilio 1. i 2. četu na povlačenje. S obzirom na upornost
neprijatelja da vodi borbu noću, Štab Bataljona ocjenio je da nema svrhe da se
protivnapadom povrati izgubljeni položaj, pa je donio odluku da se povuče na
nove položaje. Povlačenjem 3. bataljona sa Miškovačkog brda, kozacima je bio
otvoren put prema Prnjavoru, a odbrana 1. i 2. bataljona bila je direktno ugrožena.
Međutim, Štab brigade odmah je reagovao i još u toku noći povukao snage 1. i
2. bataljona na novu liniju odbrane Smrekvik (trig.
217) - Palačkovačko brdo u zahvatu komunikacije Smrtići
- Prnjavor. [1])
Marko Taušan bio je kod Virovitice vrlo hrabar borac i kod još hrabrijeg
puškomit- raliesca Ivana Moslavca pomoćnik. Poginuo je 3. januara 1944. na
Miškovačkom brdu u borbi protiv kozaka. ^or
|