| Sadržaj | Prethodni dokument | Sledeći dokument |
|
Od
formiranja 12. slavonske NOU brigade proteklo je 365 dana u borbama, jurišima,
marševima, vojnostručnom i idejno-političkom, kulturno-prosvetnom i političkom
radu među borcima i u narodu. Za to vrijeme Brigada je ispoljila ofanzivni duh,
obogatila se sa novim borbenim iskustvima, učestvovala u proširivanju slobodne
teritorije i oslobađanju većeg broja sela, opštinskih i kotarskih mjesta.
Iznenadni napadi kao i prepadi na neprijateljeva uporišta, bili su osnovni vid
njenih borbenih dejstava. Junaštvo, upornost i ratna vještina boraca i starješina
došli su do punog izražaja, naročito u šestodnevnim borbama za oslobođenje
Voćina, u napadu na Okučane, na glavnu željezničku prugu Zagreb - Beograd, u
neprijateljevoj ofanzivi »Braun« kod Šušnjara i na Javorovici, u
oslobođenju Požeške kotline, u napadu na Našice i borbama u Daruvarskoj
kotlini. Odlazak u sjeverozapadnu Hrvatsku i oslobođenje političkih
zatvorenika u Lepoglavi, bila je kruna njenih uspjeha. U sukobu sa neprijateljem
odnos snaga bio je promjenljiv i kretao se od 1:1 do 2:1 u korist Brigade. U
napadu na Orljavac, Viroviticu, Garešnicu, Veliku, Vetovo, Ferovac, Kulu i Lješkovicu
u Požeškoj kotlini, odnos snaga bio je 5:1 u korist Brigade. Za vrijeme
neprijateljevih ofanziva »Braun« i »Paula«
odnos snaga bio je obrnut od 2:1 do 5:1 u korist
neprijatelja. Analizirani su složeni borbeni postupci i razne taktičke
varijante u napadu na naseljena mjesta. U narednim borbama primjenjivano je sve
ono što se u praksi pokazalo i potvrdilo kao najbolje. U
organizaciji odbrane jedinice 12. NOU brigade dobro su se snalazile u korišćenju
reljefa zemljišta i njegovih taktičkih osobina. Tek od druge polovine 1943.
godine bataljoni su češće ojačavali odbranu izvođenjem fortifikacijskih
radova (ukopavanje i izrada rovova za sjedeći i stojeći stav) i, na taj način,
uspješno se i dugotrajno suprotstavljali nadmoćnim neprijateljevim snagama
koje su bile podržavane tenkovima, artiljerijom i avionima. Uspješnim
napadima i likvidacijom neprijateljevih uporišta u proteklo vrijeme, pored
ogromne moralne snage 12. NOU brigade, doprinijelo je i uspješno grupisanje
snaga i postrojavanje borbenog poretka, organizacija vatrenog sistema, bombaških
i minerskih grupa u napadu. U dobre primjere organizacije uspješnog napada
spadaju: Voćin, prvi i drugi napad, Našice, Lepoglava, Miokovićevo itd. U
borbama za oslobođenje navedenih mjesta borci i starješine ispoljili su
izvanrednu hrabrost i ratnu umješnost, i dostigli najveći stepen taktičke vještine.
Savlađivanje žičanih i minsko-eksplozivnih prepreka u Pakracu, Našicama,
Miokovićevu itd., korišćenjem domaćih životinja, dasaka, ćebadi i
eksploziva, zaslužuju punu pažnju, pa čak i poligonsko ispitivanje od
komandi, teritorijalne odbrane i u redovnoj obuci. Taktika
obmanjivanja i iznurivanja neprijatelja bili su specifičnost 12. brigade u toku
godine dana rata. Iznenadni noćni napadi i prepadi na Pakrac, Podravsku
Slatinu, Orljavac, Našice itd., primorali su neprijatelja da troši ogromne
količine streljačke municije i artiljerijskih granata. Iznenadni napadi
redovno su unosili strah, demoralizaciju i slabljenje volje neprijatelja za pružanje
otpora. Neprijatelj je uočavao tu pojavu, ali nije dovoljno razumio njenu sadržinu.
Njemački okupator bio je naročito osjetljiv na rušenje željezničkih pruga,
mostova, drumova i ometanje saobraćaja. Održavanje veza i komandovanje u
Brigadi za vrijeme borbi u toku 1942. zasnivalo se, isključivo, na kuririma -
pješacima, jer drugih mogućnosti nije bilo. Potpuno ispoljavanje uticaja Štaba
Brigade i štabova bataljona na tok i dinamiku borbe bilo je otežano, a u nekim
borbenim situacijama i neizvodljivo. Uglavnom, čitav sistem održavanja veza,
rukovođenja i komandovanja u toku 1942. svodio se na izvještavanje o taktičkim
situacijama koje su već bile prošlost, gdje se često ništa nije moglo učiniti
da se prethodna taktička situacija naknadno eksploatiše. S obzirom na nizak
tehnički nivo održavanja veza i komandovanja, prisustvo članova štaba
Brigade i štabova bataljona u prvoj liniji borbe, bilo je neophodno i
opravdano. Pored direktnog prisustva komandanata bataljona u prvoj liniji borbe,
najveći broj taktičkih napada bio je uspješno završen, zahvaljujući i
prisustvu i mjerama koje je preduzimao komandant Brigade.660
Ipak, treba reći da su glavni nosioci borbenih dejstava,
kako u napadu tako i u odbrani, u toku 1942. i 1943. bili komandiri četa,
vodova, puškomitraljesci i bombaši. Tek u drugoj polovini 1943. komandovanje i
održavanje veze u Brigadi ulazi u višu tehničku fazu razvoja, uvođenjem
telefona, telefonske centrale sa 10 brojeva i radio-stanice za održavanje veze
između Štaba Divizije i Štaba Brigade. Obavještajna
i informativna služba poslije godinu dana, iako je bila organizovana, nije još
bila dobro uhodana. Osnovni razlog njene nedovoljne efikasnosti nije bio u
njenoj organizaciji, već u ljudima. Na dužnosti obavještajnih i informativnih
oficira, ponekad, postavljana su lica koja su se nalazila na raspolaganju pri štabovima
bataljona i Štabu Brigade, jer nisu zadovoljila na prethodnim dužnostima
komandira četa, komandanta bataljona i njihovih zamjenika.
|