| Sadržaj | Prethodno poglavlje | Sledeće poglavlje |
|
X NISMO ĆUTALI
ZA MIR I LJUDSKI RAZGOVOR (1990) (Kome je i zašto upućen “Apel za mir, povjerenje i demokratiju”, koji su potpisala 54 generala i admirala iz Dalmacije i Like?) “Duboko zabrinuti kriznim zbivanjima koja potresaju zemlju, posebno u Kninskoj krajini i južnoj Lici, 54 generala i admirala iz Dalmacije i Like, kao što je poznato, uputili su “Apel za mir, povjerenje i demokratiju”, kao sadašnju nasušnu potrebu. Obratili smo se narodu ovih krajeva i pozvali predstavnike vlasti i političkih stranaka da doprinesu prevazilaženju stanja opasne konfrontacije i isključivosti, koje život u ovim krajevima čine sve manje snošljivim. Založili smo se za razgovore o svemu što je dovelo do stravičnih podjela, jer “samo razgovori sa puno tolerancije, uvažavanja i povjerenja mogu dovesti do smirivanja prilika, do zajedničkih rešenja”. Upozorili smo da se ne dozvoli nacionalističko-ekstremističkim snagama da zloupotrebljavaju rezultate izbora i tešku ekonomsku situaciju, te da neprihvatljivim postupcima i greškama u funkcionisanju institucija sistema razbiju jedinstvo naroda. Posebno smo upozorili da se moraju zaustaviti zahuktali i rušilački nastrojeni pojedinci i grupice “koji pozivaju i vode samo u svađe i sukobe, a ne u mirne razgovore”. Međutim, umjesto razumjevanja i što razumnijih postupaka u duhu toga, našeg ljudskog gesta, doživeli smo da je na nas pokrenuta prava hajka s nečuvenim povredama naše časti, skrnavljenje naše prošlosti i našeg dostojanstva. Skandaloznost takvog čina bez presedana utoliko je veća što je ta kampanja protiv “ličkih generala” povedena u djelu štampe koja se nije udostojila da, pridržavajući se elementarnih načela iole demokratskog novinarstva, prethodno objavi taj naš Apel, kako bi čitaoci znali šta smo mi to napisali. Dok su naš Apel u cjelini objavili “Borba” (27/28. oktobra 1990), “Slobodna Dalmacija” (29. oktobra 1990), dotle je “Politika”, koja je o tom našem Apelu donijela noticu od nekoliko redova, već dva dana kasnije (30. oktobra 1990), u članku Milana Trešnjića “Tragična metamorfoza”, otvorila pravu kampanju protiv potpisnika Apela. Odmah iza revnosnog Trešnjića idu prilozi Mirka Rapaića (“Druga bruka ličkih generala”, 1. novembra 1990), Mile Žakule (“Osramotiše nas opet generali”, 2. novembra 1990), i Manojla Babića (“Kapitulacija ličkih generala”, 5. novembra 1990). Kakva sinhronizacija? Uporedo s tim, pojavili su se napadi slične vrste i u “Politici ekspres” i u “Politikinom svetu”. Dugačka je lista optužbi, insinuacija, uvreda i kleveta, kojima nas obasipaju “delije” i nekontrolisani skribomani, čemu je punu orkestraciju dao “konzul” Trešnjić u svojim “Metamorfozama”. Nazivaju nas “Brozovim i Bakarićevim generalima”, da bi i na taj način omalovažili našu ulogu u oslobodilačkom antifašističkom ratu pod Titovim imenom, pripisuju nam se najraznovrsniji grijesi, od toga da smo u svome “Apelu” nekonkretni i konformisti, pa čak i oportunisti, koji smo se već ranije “obrukali i kompromitovali” podrškom “Stranci poraza” - kako su oni nazivali SK Hrvatske - Stranku demokratskih promjena, zatim da smo “instrument u orkestru Franje Tuđmana”, sve do toga da smo “duboko povredili sve žive i mrtve Srbe” i došli u ulogu “poslušnih čobana”. Pitamo se šta to bi sa pojedinim negdašnjim ličkim borcima za slobodu svoga kraja i za bratstvo i ravnopravnost srpskog i hrvatskog naroda i našim ratnim drugovima, da se tako lako upuste u takav odnos prema nama i prema svom kraju, koji su nas, ipak, na jednom mjestu, “smilovavši se”, nazvali “narodnim predvodnicima u borbi protiv strašnog zla, klanja i ubijanja Srba i svih antifašista”. Nama je ispod dostojanstva da se upuštamo u ispitivanje uzroka i posebnih uticaja, ličnih motiva i pobuda i okolnosti koje su njih dovele do takvog moralnog pada. Mi bismo željeli da upozorimo na neke momente Trešnjićevih metamorfoza, kada se već i sam u to upustio. Htjeli bismo da podsjetimo da je Trešnjić još za vrijeme rata prešao na rad u OZN-u. Odrastao je u policiji i dogurao do šefa Kabineta ministra unutrašnjih poslova Jugoslavije, odatle je otišao za generalnog konzula u Njemačku, da bi karijeru završio u funkciji privrednika u slovenačkom GG preduzeću, koje je zbog svog “dobrog poslovanja” likvidirano. Uspjeh je steći, na bazi trgovačkog učinka, visoku penziju, da bi, nedavno, osnovao privatnu agenciju za zapošljavanje i penzionisanje “gastarbajtera”. Otkrivajući svoj politički profil, Trešnjić je o sebi još ljetos u “Politici” napisao bez skrupula: “Zbilja više ne mogu da budem u redovima komunista.” Taj bivši borac za bratstvo-jedinstvo za sebe rezolutno kaže, bez imalo ustezanja: “Tačno je da sam postao nacionalista.” Isti taj, raniji partizan 1. brigade 6. ličke divizije, u istom članku za sebe izjavljuje: “Nisam više ni titoista.” Trešnjić ima pravo da se bavi trgovinom i posredništvom, ima pravo da mjenja svoja politička ubjeđenja i u tom duhu da nudi svoje članke. Ali, odakle pravo čovjeku takvog politički prevrtljivog profila da isporučuje najbeskrupuloznije napade na ljude koji drukčije misle i to preko stranica jednog od najtiražnijih jugoslovenskih listova? Na jednom mjestu Trešnjić nam upućuje prijekor da smo se javili i kao mirotvorci (“a sada kada smo na pragu novog zla i bratoubilačkog rata, javljaju se kao mirotvorci”), a zatim se pita: “Otkuda ta i takva strašna i tragična metamorfoza?” Imajući u vidu taj stav, u kome je skoncentrisan sav njegov bjes i osuda tog našeg ljudskog čina, i mi se pitamo kakve su Trešnjićeve metamorfoze? Zar baš takav njegov stav i slični stavovi, koji se šire preko stranica mnogih listova, sa TV-ekrana i radio-talasa, nisu dovoljno upozorenje da bi mogli biti tragičan kobni zov i koji nas vode i koji bi mogli odvesti i u ovom vremenu, na pragu 21. vjeka, u novu kataklizmu, možda nepovratno. I ovog puta poručujemo Trešnjiću, njegovim podržavaocima, ili inspiratorima - Ako vam je stalo do rata i ratovanja, onda zajedno s raznim zelembaćima i ovnovima - bilo “smernim” predvodnicima ili kočopernim čelnicima i sa jastrebovima razne vrste i ma sa koje strane, pokupite rasuto i oteto oružje koje je sada u tim krajevima nekontrolisano raspoređeno na više strana i izaberite neku pustu i pogodnu vrtaču oko Dinare i Medviđe, Parčića, Dubokog Dola i Krupe, pa tamo sami zaratite. U tom vašem ratu izložite oružju svoja tjela i živote i ostavite na miru zaplašene, bilo nerazumnim potezima nove HDZ-ovske vlasti ili lažnom nacionalističkom propagandnom zavedene i zabludjele mladiće da se prestanu igrati rata. Neka se ti mladi ljudi i jedne i druge strane ne igraju svojim i tuđim životima, životima i sudbinom slučajnih prolaznika, pa i svjetskih namjernika koje put ili želja nanese u te naše i kroz te naše ljepe dalmatinske i ličke gudure. Mi smo, kao i sva demokratska i uznemirena javnost, stalno strepeli da se ne desi najgore, da ne dođe do prolivanja krvi, za koju bi bilo teško reći gdje će se zaustaviti i koliko će života odnijeti. I dok smo dovršavali ovo pismo, dopiru do nas zlokobne vijesti da stradaju nevini ljudi i da se sve više puca. Zar ima cjene za te mlade živote? Zar to nije zločin čija se cjena ničim ne može isplatiti? Zar zato ne snose odgovornost oni koji su doprinosili zaoštravanju međunacionalnih odnosa, naoružavanju, množenju straha i nemira, podržavanju i pojačavanju mržnje i zavade u tim našim krajevima i ne samo tamo, nego i šire, posebno među našim hrvatskim i srpskim narodom koji vjekovima žive na zajedničkim prostorima. Posmatrano sa tog stanovišta - neprocjenjive vrijednosti svakog čovjeka naročito na kraju ovog vjeka i što, izgleda, bar deklarativno svi ispovjedamo - koje je jedino humano stanovište, zar se može uspoređivati a pogotovo osporavati ma koja riječ našeg “Apela”, koji je sav usmjeren tom ljudskom i demokratskom pozivanju na razum i povjerenje, na zajednički život u miru, slozi i saradnji. Pogotovu, zar se naš apel može upoređivati sa, u osnovi nečovječnim, osudama njegovih sastavljača i potpisnika. Ostajući i dalje u duhu tog našeg nedavno upućenog “Apela” narodu tih krajeva i svim odgovornim činiocima u političkim strukturama i organima vlasti - od mjesnih zajednica, opština do Predsjedništva Republike Hrvatske - kao i svih odgovornih snaga u Jugoslaviji, mi ponovo pozivamo: uspostavimo što prije mir u tim krajevima, konstruktivnim i ljudskim razgovorima!
1. Iz našeg teksta “Politika” je izbacila ono što je ovde podvučeno. 2. “Politika” je navedeni tekst objavila pod naslovom: “Još jednom o našem apelu za mir i poverenje”. Nije objavljeno pismo poslato u prilogu a koje glasi: “Poštovani druže (gospodine) Minoviću, Kao redovni čitaoci “Politike”, molimo Vas da nama i drugim brojnim čitaocima Vašeg lista pomognete da razrešimo dileme pred koje ste nas stavili Vi i Milan Trešnjić, stalni saradnik rubrike “Odjeci i reagovanja”. Znamo da su objektivno informisanje i poštovanje prava da se čuju obe strane - bili osnovna obilježja “Politike” od njenog osnivanja, da su njeni osnivači braća Ribnikar na tome gradili i izgradili autoritet lista po kome se “Politika” uvjek prepoznavala. Sudeći i po prostoru i istaknutom mjestu koje je “Politika” dala gledištima M. Trešnjića (“Politika”, 30. oktobra 1990), i kasnije Mirka Rapaića, Mile Žakule i Manojla Babića, koji se sukcesivno pridružuju njegovom mišljenju, ispada da je rječ o izuzetno značajnoj polemici. Zato smo mi i veliki broj naših prijatelja pokušali da u “Politici” pronađemo gledišta s kojima M. Trešnjić i drugi polemišu, da pročitamo i saznamo motive i imena 54 generala - admirala u penziji, koje tako oštro kvalifikuju. Pošto to u “Politici” nismo našli, a vjerujući njenim profesionalnim kriterijumima, zapali smo, tako reći, u sofistički lavirint, Ako je Apel pomenutih građana - generala toliko beznačajan da, sam po sebi, ne zaslužuje da ga “Politika” tretira kao informaciju (izuzev kratke notice) i objavi, čemu onda toliki prostor za Trešnjića i njegove istomišljenike...? A pošto je već njima data šansa da polemišu sa nečim što čitaocima “Politike” nije poznato, ne čini li se time težak profesionalni (i ne samo profesionalni) propust i prema čitaocima i prema ljudima čija se gledišta napadaju a da nisu izvorno data. Ne upuštamo se u okolnosti koje Trešnjića i druge, a i njihove usmjerivače, navode da polemišu ne u listu, gde je pomenuti Apel objavljen, već u “Politici”. To je pitanje njihovog morala o kome bi i oni morali da brinu. Nas brine što “Politika” kao opšte poznati list, u ovom slučaju ne brine i o svom ugledu, o ugledu svojih saradnika i što svoje čitaoce čini neravnopravnim u odnosu na čitaoce nekih drugih listova. Očekujemo da ovog puta nećete uskratiti objavljivanje Apela i ovog našeg pisma. U protivnom, bićemo, nažalost, prinuđeni da ovo naše pismo objavimo u nekom drugom glasilu.” U Beogradu 17. novembra 1990.
|
| Sadržaj | Prethodno poglavlje | Sledeće poglavlje |