| Sadržaj | Prethodni dokument | Sledeći dokument |
|
Napad na Garešnicu i borbe u Moslavini U napadu na Garešnicu i u osiguranju napada, učestvovale
su jedinice 12. slavonske divizije i Moslavački partizanski odred, ukupno 12
bataljona. Na uporište su napadala četiri bataljona: 2 bataljona 12. slavonske
brigade i po 1 bataljon iz 16. slavonske brigade i Moslavačkog partizanskog
odreda. Na osiguranju napada nalazilo se 7 bataljona, a jedan je bio u
divizijskoj rezervi. Početak napada bio je 22. februara 1943. u 21 sat. U Garešnici se nalazila jedna satnija 3. bojne 2.
gorskog zdruga, ukupno oko 200 neprijateljevih vojnika: od toga 126 legionara,
60 ustaša i oko 20 žandarma, naoružanih sa 4 teška mitraljeza, 20 puškomitraljeza,
4 laka minobacača, a ostali puškama. Odnos snaga bio je 4:1 u korist napadača.
Zapovijest za napad izdana je 21. februara u 23 sata, tako da je za pripremu
napada na Garešnicu bilo dovoljno vremena.[1] Drugi bataljon 12. brigade ojačan sa 2 teška
mitraljeza napadao je žandarmerijsku stanicu i ustaški tabor. S polaznog položaja,
sjeverno od sajmišta (kota 158) i preko ciglane, bataljon je krenuo u dvije
borbene kolone da obuhvati neprijateljeve objekte sa sjeverne i sjeverozapadne
strane. U toku napada utvrđeno je da su se ustaše utvrdile i nalazile u zgradi
građanske škole i Hrvatskog doma, odakle je 2. bataljon bio tučen snažnom
mitraljeskom vatrom. Iz zapovijesti Štaba 12. divizije[2]
poznato je da je te objekte trebalo da napada bataljon Moslavačkog partizanskog
odreda. Međutim, kao što će se kasnije vidjeti, bataljon se noću povukao iz
uporišta bez odobrenja pretpostavljenog štaba. U napadu na žandarmerijsku
stanicu učestvovala je 1. četa 2. bataljona kojom je komandovao Pero Dobričić.
Četa je noću, sa grupom najhrabrijih boraca uspjela da se približi objektu
napada, ali nije mogla ništa da učini zbog precizne mitraljeske i puščane
vatre žandarma koji su organizovali veoma uspješan vatreni sistem od prizemlja
do krova zgrade, i sve prilaze prema zgradi držali su pod vatrenom kontrolom. U
takvoj situaciji četa nije mogla da se pomjeri ni za korak prema žandarmerijskoj
stanici. Ipak, iz grupe boraca izdvojila se Ilonka Rajdl, politički delegat iz
Slavonskog Broda, Vaso Radić i Đuro Platiša članovi SKOJ-a iz Gornje
Vrijeske. Oni su odlučili da bace bombe na žandarmerijsku stanicu i da svojim
primjerom podstaknu ostale borce da likvidiraju žandarme. Ilonka Rajdl i Đuro
Platiša pokošeni su mitraljeskom vatrom iz zgrade a čiji su prozori i vrata
bili zazidani ciglom, tako da bombaši nisu mogli da ubace ručne bombe. Pokušaj
čete da preko susjednih zgrada priđe žandarmerijskoj stanici, i da preko
krova napadne neprijatelja, nije uspjeo. U toku dana četa je nekoliko puta pokušavala da
upadne u zgradu žandarmerijske stanice, ali bezuspješno. Trpila je gubitke u
poginulim i ranjenim jer, sem ručnih bombi, puškomitraljeza i pušaka, Brigada
nije imala drugih borbenih sredstava da se suprotstavi utvrđenju, kakva je bila
žandarmerijska stanica. U
5,30 sati 23. februara 1943. Štab 12. divizije izdao je dopunsko naređenje
svim jedinicama da se borba u Garešnici nastavlja i u toku dana, sve dok se
uporište ne likvidira.[3]
U tom naređenju podsećani su svi borci na upornost i izdržljivost u Voćinu,
kada je borba trajala šest dana i šest noći, i kada je neprijateljeva posada
slomljena upornošću, samoprijegorom i junaštvdm boraca 2. i 4. bataljona 12.
slavonske brigade.
Kada je komandant 12. slavonske brigade Josip Antolović
došao naredne noći pred zgradu žandarmerijske stanice da organizuje vatreni
sistem i bombaške grupe, ostalo je svega nekoliko sati do povlačenja Brigade
iz Garešnice. Borci su pokušali da provale krov žandarmerijske stanice i da
ga zapale benzinskim bocama, ali ni to nije uspjelo pošto krovna konstrukcija
nije mogla da izgori. Svi pokušaji bili su bezuspješni djelimično i zbog
nesnalaženja Štaba bataljona. U toku borbe bataljon je imao 6 poginulih i 27
ranjenih boraca. Zarobio je 2 žandarma i zaplijenio 1.000 metaka. Četvrti bataljon ojačan teškim mitraljezom, napadao
je na željezničku stanicu. Zakasnio je 10 minuta, ali to nije uticalo na ishod
borbe. Prvi napad nije uspio, ali je u drugom pokušaju neprijateljeva posada,
većim dijelom, uništena i zarobljena, dok se manji dio povukao u zgradu Građanske
škole. Neprijatelj je imao 17 poginulih, više ranjenih i 15 zarobljenih
vojnika. Zaplijenjena su tri puškomitraljeza, 22 puške i 4.200 metaka. U toku
borbe i napada na željezničku stanicu, direktnu pomoć štabu bataljona u
organizaciji vatrenog sistema i borbenih grupa pružio je komandant brigade
Josip Antolović Hrvat.
|