| Sadržaj | Prethodni dokument | Sledeći dokument |
|
Prolaz kroz oslobođeni Maribor U
Maribor je prva ušla jedna četa Korpusa narodne odbrane Slovenije, a sutradan,
10. maja, ušle su i bugarske jedinice. Na maršu prema
jugoslovensko-austrijskoj granici, 12. proleterska je 11. maja prošla kroz
oslobođeni Maribor. Atmosfera u Mariboru bila je neobična. Grad je izgledao
polumrtav, a tišina je prosto smetala. Nigde nije bilo građana, sem rijetkih
prolaznika.[1] Krećući se prema jugoslovensko-austrijskoj
granici, Brigada je oko 18 sati stigla u Svečinu. Tu je provela dan na odmoru,
a već 13. maja, po naređenju Štaba 12. udarne divizije, dobila je zadatak da
što hitnije pređe jugoslovensko-austrijsku granicu i prebaci se na sektor
(Glaistefen) Glajštefena, (Glossendorfa) Glosendofa i Majerhofa. Dvanaesta
proleterska brigada smjestila se u Glajstefanu, Osječka u Glosendorfu, 4.
brigada u Majerhofu, Štab Divizije u selu Radiga.[2]
Cilj prelaza jugoslovensko-austrijske granice bio je, u skladu sa zahtjevom
Jugoslovenske vlade od 7. maja 1945. godine Sjedinjenim Američkim Državama,
Velikoj Britaniji i SSSR-u, da se dio Koruške u kojoj žive Slovenci, priključi
Jugoslaviji. Zbog posebnjog interesa da se oslobodi Trst, Julijska krajina i dio
Koruške ispušteno je praćenje ustaške grupacije od oko 115.000 vojnika. Ta
grupacija se u povlačenju prema sjeverozapadnim granicama Jugoslavije našla u
trouglu Celje - Dravograd - Blajburg. Do 10. maja 1945. veća grupacija Nijemaca
uspjela je da se povuče sa teritorije Jugoslavije u Austriju. Tako je njemačka
2. oklopna armija uspjela da se povuče iz rejona Maribora za svega 48 sati. Dok
su svjetske novinske agencije javljale o završetku drugog svjetskog rata i
bezuslovnoj kapitulaciji Hitlerove Njemačke, na tlu Jugoslavije, u rejonu
Dravograda, borbe su vođene još narednih 7 dana. Zbog
malog broja komunikacija koje su, uglavnom, kanalisane kroz uske doline Slovenačkih
Alpa, zakrčenih njemačkim motorizovanim trupama, ostaci od 18 ustaških
divizija, s ustaškim izbjeglicama, nisu stigli da se pravovremeno povuku u
Austriju. Njihovo povlačenje zaustavili su, najpre, dijelovi 14. slovenačke
divizije, zatim bugarske jedinice, i, na kraju, 51. vojvođanska divizija u
sadejstvu sa 12. slavonskom udarnom divizijom. Na kamenom mostu u Dravogradu, i
okolnim visovima koji su bili zaposjednuti od 7. i 12. brigade 51. divizije 12,
13. i 14. maja, odigravala se posljednja ratna drama nakon završenog drugog
svjetskog rata. Ustaše su odlučile da se, pošto-poto, probiju preko
Dravograda na austrijsku teritoriju i predaju anglo-američkim okupacionim
trupama. [1])
U toku 1941. iz Maribora je iseljen veliki broj Slovenaca u Hrvatsku i
Srbiju. Aprila 1941. Maribor je posjetio Adolf Hitler,
jer je grad bio
pripojen Njemačkom Rajhu. U toku rata vršeno je useljavanje Nijemaca koji
su se nakon kapitulacije sa njemačkim divizijama povukli u Austriju. a
^
|