Petodnevne borbe na tzv. »Zvonimirovoj liniji« - Grubišno Polje i Veliki Grđevac   Na rijeci Ilovi, kod Grubišnog Polja, Malog i Velikog Grđevca, Male i Velike Barne i kod Gornje Kovačice, 12. proleterska NOU brigada vodila je teške 5-todnevne borbe protiv ustaških jedinica koje su bezumno branile odstupnicu njemačkih jedinica koje su hitale da što prije prođu jugoslovensko-austrijsku granicu. Oko 8 sati 24. aprila 1945. godine, 12. proleterska stigla je u Grubišno Polje. Do 14 sati izvršene su pripreme za napad na neprijatelja koji se nalazio na liniji: Velika Barna, Mali i Veliki Grđevac, Zrinjska i Gornja Kovačica. Napad je počeo u 23 sata na Gornju Kovačicu, a borba se vodila čitavu noć do 4 sata 25. aprila, bez naročitog uspjeha. Brigada nije uspjela da izbaci neprijatelja iz sela, već je bila prisiljena da se povuče na nove položaje u istočni dio sela Velika Barna.33 U toku 25. aprila 1945. Brigada je vodila uporne borbe na liniji: Velika Barna, Mali Grđevac, Krševina. Iako je neprijatelj izvršio nekoliko protivnapada uz masovnu upotrebu artiljerije i minobacača, nije uspio da Brigadu odbaci s položaja na kojem se nalazila. U toku 26. aprila neprijatelj ponovno žestoko napada, za tri uzastopna protivnapada, na položaje Brigade, ali je svaki njegov protivnapad bio odbijen. Neposredno prije mraka, neprijatelj se orijentisao na lijevo krilo Brigade izvodeći snažan protivnapad, ali je intervencijom 1. bataljona izbačen iz Velike Barne i ponovno je uspostavljena odbrana na liniji: Kreševo, Topolovica, (trig 214). Umjesto pasivne odbrane, Brigada je organizovala gonjenje neprijatelja u pravcu Gornje Kovačice. Međutim, nakon nekoliko kilometara uspješnog gonjenja, neprijateljeve snage sredile su se i u borbu uvele svoje rezerve, te protivnapadom zaustavile dalje nastupanje 12. proleterske brigade. Jedna neprijateljeva kolona izvršila je snažan napad na lijevo krilo Brigade. Međutim, intervencijom 2. bataljona, koji je prešao u protivnapad, neprijateljeva kolona je zaustavljena kod Gornje Kovačice i Malog Grđevca. U toku 26. i 27. aprila 1945. kod Malog i Velikog Grđevca i Velike Barne, 12. proleterska brigada vodila je posljednje i najteže borbe na tzv. »Zvonimirovoj liniji«. »Zvonimirova linija« je fortifikacijski utvrđivana puna 3 mjeseca da bi se jedinice Jugoslovenske armije zadržale što duže, te da bi se na taj način omogućilo izvlačenje oko 300.000 njemačkih vojnika iz Jugoslavije i južne Italije. U petodnevnim borbama na tzv, »Zvonimirovoj liniji«, jedinice Jugoslovenske armije u borbi s ustašama, izgubile su 5 dragocjenih dana, koji se kasnije nisu mogli ničim nadoknaditi da bi se spriječilo bjekstvo njemačkih vojnika iz Jugoslavije. Dok je 12. proleterska vodila teške borbe kod Grđevca i Velike Barne, u tzv. zoni totalne smrti, neprijatelj je ostvario najveću moguću koncentraciju artiljerijske i minobacačke vatre, tako da je 2 hektara šume bukvalno sravnjeno sa zemljom. Drveće je porušeno i isječeno a zemlja preorana dubokim kraterima. Prvi bataljon je za dlaku izbjegao najgore na taj način što je komandant bataljona, Luka Krajinović, umjesto povlačenja, naredio juriš u pravcu neprijateljevih položaja. Prije 27. aprila nije se znalo da je neprijatelj izgradio i fortifikacijski utvrdio tzv. »Zvonimirovu liniju« od Pitomače, preko Bilo-gore, Ilove, Dugog Sela, rijeke Une i dalje prema Karlovcu. U toku 24, 25, 26. i 27. aprila, 12. proleterska brigada vodila je borbu sa 2 ustaške pukovnije iz sastava 5. ustaško-domobranske divizije. Takvu neravnopravnu borbu bilo je mogućno voditi s obzirom na to da su štabovi bataljona u Brigadi bili dorasli izvođenju složenih taktičkih i borbenih radnji, gdje su ispoljili ličnu inicijativu i taktičku zrelost. U trodnevnim borbama neprijatelj je imao 357 izbačenih iz stroja, od čega 173 poginula i 184 ranjena vojnika. I gubici Brigade nisu bili mali. Iz stroja je izbačeno 210 boraca, podoficira i oficira, od čega 32 poginula, 104 ranjena, 53 nestala i 21 zarobljen. Među poginulima nalazili su se oficiri: Jovo Kokić i Filip Brezić, a među ranjenima, Petar Stanić, komandir čete 1. bataljona, koji je zadobio 12 rana od artiljerijske i minobacačke vatre, Branko Dragićević, Dara Luković, Ivo Buljas, Trivun Ogar ranjen po treći put, Milan Šijaković, Aleksa Radišić, Miodrag Milašinović, Drago Libenić, Ivo Maran, Stevo Lazić, Stevo Marić i Blagoje Milinović.34 U borbi je utrošeno 61000 metaka, 10.649 metaka za automate, 638 mina za teške minobacače i 24 mine za džon bul. Uništeno je 7 puškomitraljeza, 54 puške, 1 teški i 4 laka minobacača. Poslije podne 27. aprila 1945. 12. proletersku NOU brigadu je smjenila 16. vojvođanska divizija koja je, po brojnom stanju i naoružanju, bila 5 puta jača od 12. proleterske NOU brigade. Pa, ipak, 12. brigada uspjevala je da se puna 3 dana i 3 noći uspješno bori sa 2 ustaške pukovnije.35 Sadržaj Prethodni dokument Sledeći dokument