| Sadržaj | Prethodni dokument | Sledeći dokument |
|
Neuspjeo napad na Koprivnicu Poslije
oslobođenja Đurđevca, štabove 6. i 10. korpusa zahvatio je optimizam da su
5. ustaški stajaći zdrug i dijelovi Pavelićeve tjelesne bojne razbijeni i da
nisu u stanju da se suprotstave snagama 6. i 10. korpusa i 7. banijske divizije.
Relativno brzo oslobođenje Virovitice, Kloštra, Pitomače, Novigrada, Virja i
Đurđevca uticalo je na prebrzo zaključivanje o razbijenosti 5. ustaškog
stajaćeg zdruga. U procjenama i zaključivanju o brojnom stanju, naoružanju i
organizaciji neprijateljeve odbrane, ispušten je iz vida podatak da je od
Podravske Slatine do Koprivnice, iz uporišta koja su napadana, pobjeglo preko
2000 okorjelih ustaša i da su se svi oni prikupili i koncentrisali u
Koprivnici. Zajedno s ustaškim snagama koje su se do tada nalazile u
Koprivnici, novodošle ustaške snage predstavljale su respektivnu snagu od 9000
ustaša. Nedovoljno prostudiranu odluku o napadu na Koprivnicu, štabovi 6. i
10. korpusa uporno su sprovodili, iako se ona, od samog početka, pretvarala u
sopstvenu negaciju sa preko 1000 boraca izbačenih iz stroja. Od toga preko 400
poginulih i preko 800 ranjenih boraca i starješina.[1] Prema
podacima Štaba 10. korpusa u Koprivnici su se nalazile ustaške snage iz stajaćeg
5. ustaškog zdruga: 20. i 36. ustaška bojna, dijelovi 1. puka Ustaškog
tjelesnog zdruga »Ante Pavelić«, ali su zanemarene sve one ustaške jedinice
koje su pobjegle iz oslobođenih mjesta u periodu od 5. do 14. oktobra 1944.
Neprijateljeva odbrana organizovana je u dva pojasa, spoljni i unutrašnji, sa
čvorom odbrane u centru Koprivnice. Glavne otporne tačke nalazile se u
zapadnom dijelu groblja, u dvije ciglane, u tvornici »Danica«, potok
Koprivnica i visoki nasip na pruzi Koprivnica - Križevci. Odbrana se oslanjala
na veći broj bunkera, rovova, saobraćajnica, minsko-eksplozivnih i žičanih
prepreka. Težište neprijateljeve odbrane kanalisano je od juga prema sjeveru:
željeznička stanica, potok Koprivica, tvornica »Danica«, centar grada. U
napadu i na obezbjeđenju napada na Koprivnicu, učestvovalo je 5 divizija: 12.
i 40. divizija 6. korpusa, 32. i 33. divizija 10. korpusa i 7. banijska divizija
bez 1 brigade. Ukupno oko 17-18000 boraca. Naoružanje partizanskih snaga
sastojalo se od artiljerijskog diviziona 6. korpusa od 10 topova, tenkovske čete
sa 5 lakih tenkova, Auto-bataljona i velikog broja automatskog oružja. Početak
napada bio je 13. oktobra 1944. u 22 sata.[2] Koprivnica
je veći grad u Podravini i kružnog je oblika. Teren oko nje je potpuno ravan,
bez rastinja i mogućnosti prikrivenog prilaza, što je nudilo znatne prednosti
braniocu, a otežavalo položaj snagama 6. i 10. korpusa i 7. banijske divizije.
U početnoj fazi napada na Koprivnicu, učestvovale su 4 brigade: 2 brigade 32.
divizije 10. korpusa i 2 brigade 7. banijske divizije.[3] Napad je počeo sa zakašnjenjem od 1 sata i
dogodilo se nešto slično kao 12. brigadi prilikom napada na Okučane 12. januara 1943. Neprijatelj je na jurišnoj
liniji dočekao borce 32. i 7. banijske divizije uraganskom vatrom i odmah
krenuo u protivnapad, te odbacio jedinice 32. i 7. divizije na polazne položaje.
Taj podatak, vjerovatno, ukazuje na tragove neprijateljeve obavještajne službe
koja je nešto saznala o pripremama napada na Koprivnicu. Uostalom, za ovu
tvrdnju može da posluži slučaj koji se dogodio u Ludbregu jula 1944, kada je
uništen 3. bataljon 17. slavonske NOU brigade. Noću 13/14. oktobra, i pored
uspješne artiljerijske i minobacačke podrške, od 3 organizovana napada
nijedan nije uspio. Poslije 12 sati od početka napada, jedinice su zadržane na
spoljnoj odbrani ispred žičanih prepreka. U 11,30 sati 14. oktobra, uz podršku
artiljerije i minobacača, izveden je po 4. put opšti napad u kome je učestvovala
Osječka i 4. brigada iz 12. divizije, i 18. NOU brigada iz 40. slavonske
divizije. Taj napad trajao je 2 sata. Zbog neuspjelog sadejstva artiljerije i
pješadije, i ovaj napad nije uspio, a neprijatelj je nanio veće gubitke
jedinicama koje su učestvovale u napadu. Zbog velikih gubitaka, u večernjim
satima 14. oktobra povučene su iz borbe obje brigade 7. banijske divizije, a
borbu su nastavile 3 slavonske brigade i 2 oslabljene brigade 32. divizije 10.
korpusa sa malim izgledima da probiju neprijateljevu odbranu. Oko
16 sati, 16. oktobra, uvedena je u borbu i 12. slavonska NOU brigada, koja se do
tada nalazila u rezervi 6. slavonskog korpusa, pravcem: željeznička stanica -
tvornica »Danica«, Koprivnički potok, centar grada. U trenutku izbijanja
Brigade na polazni položaj za napad, 3 neprijateljeva aviona izbacila su u
niskom letu padobranom municiju, koja je bila namijenjena ustašama. Međutim,
padobrani s municijom pali su na polazni položaj 1. bataljona 12. NOU brigade.
U napadu zamjenik političkog komesara Brigade nalazio se u streljačkom stroju
Jurišne čete i zajedno sa komandantom 3. bataljona uočio da i jedinice 12.
NOU brigade ponavljaju slične greške kao i ostale jedinice koje su do tada učestvovale
u napadu na Koprivnicu. Naime, 3. bataljon i Jurišna četa uspjeli su da
probiju neprijateljevu odbranu i da duboko prodru u grad na oko 200-300 metara
od centra grada sa relativno malim gubicima. I šta se tada dogodilo? Dogodilo
se isto što se događa partizanskim jedinicama koje su napadale neprijateljeva
uporišta u naseljenom mjestu, sa borbenim poretkom u liniji i bez rezerve. Ustaše
su izvršile protivnapad, nastupajući u velikoj grupi sa nožem na pušci i ručnim
bombama, ali bez otvaranja mitraljeske i puščane vatre. Pozadi ustaških
jedinica koje su učestvovale u protivnapadu, vojna glazba svirala je marš.
Ustaše su u protivnapadu odbacile 3. bataljon i Jurišnu četu na polazne položaje,
jer je borbeni poredak bio u liniji i vrlo plitak. Da je borbeni poredak bio
dublji u 2 ešelona, ustaški protivnapad, vjerovatno, ne bi bio toliko uspješan.
Borci su prvi put bili u situaciji da slušaju i gledaju vojnu glazbu u borbi,
kao i veliku gomilu ustaša koja je pjevala ustašku himnu i jurišala s nožem
na pušci, bez otvaranja puščane vatre. To je na borce psihološki djelovalo i
nisu mogli da se suprotstave ustaškom protivnapadu. Oko
19 sati ponovno je organizovan napad, koji je bio i posljednji. Bataljoni 12.
NOU brigade su, bez promjene borbenog poretka, prešli potok Koprivnicu i
napredovali 200-250 metara, a dalje nisu mogli. Ustaše su reagovale na način
kao i u prethodnom napadu. [1])
Mate Jerković: Sjeverozapadna Hrvatska u
NOB-u, strana 231-232. Rade Bulat: 10.
korpus - Zagrebački. Globus - Zagreb, 1968, piše da je u Koprivnici
iz stroja izbačeno c
642 borca i rukovodioca. [2])
Zbornik . .., tom V, knj. 34, dok. 57. [3])
Zbornik ..., tom V, knj. 34, dok. 40, 45, 51, 52, 57, 59, 89, 196, 137, 138,
139. IZA
|