IV RATOVI U SLOVENIJI, HRVATSKOJ I BiH - SRBIJA, CRNA GORA I SRJ U RATOVIMA RAT U SLOVENIJI – “BEDEM” ILI “OPKOP” (juni – juli 1991) “Ne ugrožavamo nikoga. Zbog toga nije potrebno slati avione nad naše gradove i tenkove na naše ulice. Silu pokazuje onaj kome fale argumenti i trezveno rasuđivanje…” Predsjednik Slovenije Milan Kučan “Nećemo se složiti sa onima da bi Jugoslavija na kraju XX stoljeća postala mračna oaza političkog despotizma i privredne nesposobnosti.” 14.04.1989. - Janez Drnovšek PRVE VIJESTI O RATU U SLOVENIJI Prvu vijest o početnim sukobima dobio sam od sestre Dušanke (koja decenijama živi u Sloveniji), a dan-dva prije toga zemljak, funkcioner SUP-a Srbije, mi je rekao: “Pala je odluka da JNA i SUP idu na Sloveniju.” A 1. jula 1991. bivši načelnik Titovog kabineta, ambasador Marko Vrhunec, ratni komesar ljubljanske brigade, pored ostalog, piše mi: “Armija je tenkovima iz Karlovca i Varaždina počela prodirati magistralama da bi navodno osigurala granice. Na putu su bile stavljene blokade sa vozilima, koje je armija počela sklanjati i došlo je do puškaranja sa slovenačkom TO. Pošto nisu mogli tenkovima, nastupila je avijacija da to bombarduje. Bombardovan je aerodrom ‘Brnik’, gde je civilnim avionima načinjena ogromna šteta. Iza nače kuće u Levstikovoj bio je od TO oboren helikopter koji je nadletao zgradu Predsjedništva i Skupštine. Ubijen je pilot Slovenac – kapetan i njegov saputnik Srbin. Sada su objavili podatke da je do sada bilo 40 mrtvih, pretežno civila, 97 ranjenih, pretežno vojnika. Iz JNA je prebjeglo 782 oficira i vojnika, a 1.277 je zarobljeno.” Vrhunec nastavlja: “Svi se ovde pitamo šta se to događa, da li je to bilo potrebno za očuvanje Jugoslavije, koju je počela razbijati Srbija sa Kosovom. Kako je moguće da Narodna armija upotrebljava tenkove protiv svog naroda i napada iz vazduha, a da prije toga niko ovdje nije digao oružje. Tačno je da je proces razdruživanja, koji teče po celoj Jugoslaviji, u Sloveniji ušao u konkretnu fazu novim aktima o samostalnosti. Ali, za to ne treba pucati i bombardovati. Ko je to naredio? Bilo kakve opasnosti iz vana ne postoje i smešna je pretpostavka za posredovanje armije. Marković je kazao na televiziji da on nije naredio i da je zaprepašten šta je vidio.” Vrhunec zatim piše: “U Sloveniji su se u pogledu Jugoslavije iskristalisale dvije linije - jedna desno nacionalistička je za otcepljenje (to je i program DEMOS-a), a druga “naša”, Kučanova, bila je da napravimo čiste račune, da se razdružimo u samostalne države i napravimo nov sporazum o zajednici jugoslovenskih država sa jasno određenim zajedničkim poslovima. Jasno, poslije ovakve brutalne intervencije Armije, naravno, prvi dobivaju a drugi gube, kao što je bilo i prije dve godine kada se od strane SKJ na 14. kongresu nastupilo protiv Slovenije i udarilo po Kučanu, predstavniku levih i progresivnih i projugoslovenskih snaga, pa su se u Sloveniji mogli grupisati njezini protivnici čak i na pitanju Partije. Sada je tu istu grešku napravila Armija i dala argumente u ruke desnici.” I na kraju, Vrhunec zaključuje: “Za mene je glavni krivac nemilosrdna i agresivna Miloševićeva politika hegemonije i unitarizma.”

Sadržaj

Prethodno poglavlje

Sledeće poglavlje