| Sadržaj | Prethodni dokument | Sledeći dokument |
|
Diverzija na pruzi između Starog Topolja i Vrpolja Na
pruzi kod Starih Perkovaca 29. maja 1944. 18. slavonska brigada pretrpjela je
osjetne gubitke krivicom Štaba 12. brigade koja se u zoru povukla, a sav teret
je na sebe primila 18. brigada. Tom prilikom 18. brigada imala je 61 borca izbačenog
iz stroja, od čega 14 poginulih, 34 ranjena i 13 nestalih. Štab 12. NOU
brigade i štabovi bataljona oštro su kažnjeni za učinjenu grešku, ali to
nije moglo da nadoknadi izgubljene živote boraca i starješina 18. brigade. Dok
se 12. NOU brigada nalazila u centralnoj Bosni, pored borbi protiv četnika, ona
je često vršila i diverzije na željezničkoj pruzi Doboj - Sarajevo u dolini
rijeke Bosne. To je izvođeno samo noću, a u jutro se Brigada povlačila.
Povratkom u Slavoniju, Štab 12. brigade cijenio je da se željeznička pruga u
slavonskoj ravnici može razarati samo noću, a ne po danu, kao što je to bila
praksa jedinica 6. slavonskog korpusa. Propust je učinjen i u naređenju Štaba
12. slavonske divizije, jer, u zapovjesti nije precizirano da ukoliko
transportni voz ne naiđe noću, napad se mora izvršiti danju.[1] Povodom
ofanzive koju je neprijatelj preduzeo protiv jedinica NOVJ u Bosanskoj krajini i
naređenja vrhovnog komandanta NOV i POJ, jedinice 6. slavonskog korpusa, a
posebno 12. slavonska divizija, u junu 1944. u tri uzastopna navrata razorila je
glavnu željezničku prugu Zagreb - Beograd na preko 250 mjesta. U rušenju je učestvovala
i 12. NOU brigada 31. maja 1944. Dva njena bataljona izvršila su miniranje željezničke
pruge između Andrijevaca i Starog Topolja, a druga 2 bataljona napala su
teretnu kompoziciju koja je prevozila boksitnu rudu za Njemačku.[2] Napad
12. udarne brigade na kompoziciju izazvao je žestoko reagovanje neprijateljevih
snaga iz Andrijevaca. Poslije kraće borbe, neprijatelj je bio prisiljen da se
povuče u uporište. Tom prilikom uništena je lokomotiva i 20 vagona, a pruga
je porušena na više mjesta. Neprijatelj je imao 8 poginulih i 4 zarobljena, a
12. brigada 3 poginula i 4 ranjena borca.[3]
Uspješno rušenje glavne željezničke pruge 7. juna u 24 sata Brigada je izvršila
na odsjeku Sapci - Staro Topolje - Andrijevci - Stari Perkovci - Vrpolje. Pored
rušenja pruge, izvršen je napad na željezničke stanice u Starom Topolju,
Starim Perkovcima i na željezničku postaju u Sapcima. Na željezničkim
stanicama nalazila se njemačka posada od po 40 vojnika smještenih u
armirano-betonskim bunkerima. Za izvršenje tog zadatka, Brigada je bila ojačana
s 3 protivtenkovska topa 37 mm i eksplozivom za rušenje bunkera. Drugi
i 4. bataljon porušili su prugu i izvršili napad na neprijatelja čija se
posada oslanjala na 3 bunkera visoka do 8 metara. I pored upornog nastojanja
boraca i starješina, bunkeri u Starom Topolju i Starim Perkovcima nisu
likvidirani jer se neprijatelj uporno branio i debeli armirani zidovi, bunkera
odoleli su probojnim granatama. Pokušaj bombaških grupa da kroz puškarnice
ubace bombe nije uspio, jer su puškarnice bile zaštićene čeličnim mrežama.
Međutim, bunker na željezničkoj postaji u Sapcima, poslije 3 ispaljene
probojne granate, bio je zauzet na juriš, a potom eksplozivom razoren. Iz
stroja su izbačena 22 neprijateljeva vojnika, od čega 11 poginulih, 1 ranjen i
10 zarobljenih. Zaplijenjena su 2 mitraljeza, 13 pušaka, 14000 metaka i 20 ručnih
bombi. Gubici 12. NOU brigade iznosili su 8 ranjenih. Šine na glavnoj željezničkoj
pruzi presječene su na 194 mjesta. Uništeno je 9430 izolatora na TT-vezama,
490 metara TT-žice i 190 TT-stubova koji su presječeni na dva dijela, tako da
se nisu mogli više upotrebiti. Za uspješno izvedeno rušenje glavne željezničke
pruge i likvidaciju neprijateljeve posade na željezničkoj postaji Sapci, Štab
12. slavonske divizije pohvalio je 4. bataljon 12 NOU brigade i istakao za
primjer jedinicama Divizije.[4] [1]
Zbornik ..., tom V, knj. 28, dok. 29. [3]
Zbornik ..., tom V, knj. 28, dok. 49. 1 1 A [4]
Zbornik ..., tom V, knj. 28, dok. br. 2, dok. br. 20, dok. 29, dok. 60.
Arhiv VII, k-882-A-7/7; k. 1298/2-2/1; k. 882 reg.
br. 14/1-1; k. 473 reg.
br. 16-1/1; k. 473 reg.
br. 42-2/1; k. 889 reg.
br. 4-1/1; k. 893 reg.
br. 12-1/1.
|