BR. 45 OBAVESTENJE KOMANDE OPERATIVNIH JEDINICA ISTOČNE BOSNE I HERCEGOVINE OD 17. JANUARA 1942. ČETNIČKIM ODREDIMA I SRPSKOM STANOVNIŠTVU GACKA I NEVESINJA O ODNOSU PREMA ITALIJANSKOM OKUPATORU I O PREGOVORIMA O MEĐUSOBNOJ SARADNJI1 KOMANDA OPERATIVNIH JEDINICA ISTOČNE BOSNE I HERCEGOVINE 17 januara 1942 godine selo NADINIĆI OBAVJEŠTENJE Na učinjena pitanja kakav je naš odnos prema Italijanima i kako će se ko ophoditi prema okupacionim jedinicama Italijanske vojske na našoj državnoj teritoriji okupiranoj od neprijatelja. OBJAŠNJAVAM 1.  Naša država je u ratu sa kraljevinom Italijom od kada smo 6 aprila ove godine2 napadnuti i tako će biti sve dok se između Kraljevine Italije i Kraljevine Jugoslavije ne zaključi mir. Ali je jedan deo naše državne teritorije okupiran od nadmoćne Italijanske vojske i stanovništvo okupirane teritorije privremeno je povereno od strane naše vlade i vojske na čuvanje vojsci Kraljevini Italije. Stanovništvo prema tome treba da se ophodi prema okupatoru mirno i dostojanstveno, čekajući čas svoga oslobođenja, koje će doći možda kroz tri nedelje, a možda tek posle tri godine, kao što je bilo u prošlom ratu sa stanovništvom kraljevine Srbije. (Ovo važi samo za neboračko stanovništvo). 2.  Za zaštitu stanovništva od raznih nasilja i za ostale zadatke koje će određivati naša Vrhovna komanda postoji dobrovoljna organizacija srpskih četnika3 u koju mogu stupiti svi vojni obveznici od 18 do 55 godine starosti, izuzetno i mlađi, odnosno stariji, ukoliko trenutno nisu potrebni jedinicama naše redovne vojske,4 koja se posle lažnog primirja i nezakonito potpisane okupacije, nalazi u defanzivi, delom na savezničkoj teritoriji, a delom u slobodnim srpskim planinama i oslobođenim delovima Otadžbine, gde se nalazi i naš Ministar vojske đene.-ralštabni brigadni đeneral Dragoljub (Draža) Mihailović kao član Vlade5 priznat od svih saveznika pa i od bratske Rusije. 3.  Radi izvršenja svog sadašnjeg zadatka — zaštite srpskog življa od svakog nasilja, odobreno je srpskim četnicima snabdevenim četničkom legitimacijom koje će se u najskorije vreme izdati četnicima u Hercegovini, da sarađuju u neophodno potrebnoj meri sa Italijanskim vojnim jedinicama. U tom smislu Komanda Bosansko-Hercegovačkih četničkih odreda potpi-saće i pismeni sporazum sa komandom VI arm. korpusa italijanske vojske u Dubrovniku po pregovorima koje u tom cilju vodi u ime pomenute četničke komande rezervni artiljerijski potporučnik brat Mutimir Petković.6 4.  Posebno se razumije da ovi pregovori kao i sporazum ne angažuju našu Vrhovnu komandu, našu Vladu i našu redovnu vojsku, usled čega oficiri, podoficiri, kaplari i redovi naše vojske, koji nisu četnici, ne mogu dolaziti u dodir sa vojnim licima Kraljevine Italije, sem u borbi ili kada su kao parlamentari upućeni od strane više komande po pravilima međunarodnog ratnog prava i odgovarajućim vojnim propisima.7 Ovo obavještenje saopštiti svim četnicima radi znanja i upravljanja. Komandant, major Boško Todorović (s.r.) Dostavljeno: Svima K-tima odreda svima srpskim opštinama, sreza gatačkog i nevesinjskog   1 Prepis originala (pisan na mašini, ćirilicom) u Arhivu VII, Ca, k. 231, reg. br. 14/6 (BH-X-40). 2 Treba: 6. aprila 1941. godine. 3 i 4 O stavu B. Todorovića koji sve četnici postoje i kako treba da dejstvuju, vidi dok. br. 3, nap. 10. 5 Vidi dok. br. 1, nap. 13. 6 O tim pregovorima, vidi dok. br. 39. 7 O tim pregovorima B. Todorović je obavestio Dražu Mihailovića (dok. br. 49). Sadržaj Prethodni dokument Sledeci dokument