|
januar
1944
|
|
Makedonija
|
|
od
|
do (između)
|
|
|
1.1.1944
|
|
U s.
Vitolištu (kod
Prilepa) delovi 1. makedonsko-kosovske NOV brigade napali policijsku stanicu i opštinu. Poginuli su 4 policajea, 1 šumar i 1 špijun. Spaljena je opštinska
arhiva; zaplenjeno 25 pušaka, 1 p. mitraljez i 4 radioaparata; prosuto
preko 2000 litara nafte.
|
|
2.1.1944
|
|
U rejonu s. Vitolišta (kod Prilepa) delovi 1. makedonsko-kosovske NOV
brigade napali posadu rudnika liskuna Đurov Kamen. Nemačko-bugarski
obezbeđujući delovi su imali 9 mrtvih vojnika. Uništena su 2 kompresora
i onesposobljena su za rad za izvesno vreme postrojenja rudnika.
Zaplenjeno je: 42 puške sa dosta municije, 1 p. mitraljez, 32 kompletne
uniforme, 16.000 maraka, 250.000 leva i dosta prehrambenih artikala.
Prosuto je oko 4000 litara nafte i 800 litara mašinskog ulja. Seljacima
je podeljena velika količina brašna, krompira i drugih artikala.
|
|
5.1.1944
|
|
Kod sela Notija, Ošina i Livađa (na južnim padinama pl. Pajak, u Grčkoj)
2. makedonsku NOV brigadu napale nemačke snage koje su preduzele
ofanzivna dejstva s ciljem da ovu teritoriju očiste od partizanskih
jedinica i obezbede prugu Solun — Skoplje. Pod jakim pritiskom
neprijatelja deo snaga 2. brigade se povukao ka s. Zborskom (u Meglenu, u
Grčkoj) a drugi deo ka Kavadarcima.
|
|
1.1.1944
|
10.1.1944
|
Na odseku Kajmakčalan — Pajak pl. nemačke i bugarske snage
preduzele ofanzivna dejstva protiv 1. makedonsko-kosovske NOV brigade, 2.
makedonske NOV brigade i Grupe partizanskih bataljona ("Stevan
Naumov" i "Hristo Botev"). Pretrpevši gubitke a ne
postigavši planirani cilj, bugarske jedinice su u s. Notiju (u Meglenu, u
Grčkoj) za odmazdu, streljali 46 seljaka.
|
|
8.1.1944
|
|
U s. Fuštanima (u Grčkoj) 1. makedonsko-kosovska NOV brigada izvršila
noćni prepad na nemačke vojnike smeštene u školi. Iznenadnom vatrom iz
automatskog oružja ona je neprijatelju nanela vrlo velike gubitke (prema
nepotpunim podacima: oko 100 mrtvih i ranjenih). Brigada je imala 6
poginulih boraca među kojima i zamenik komandira čete Slobodan Surčević
Boro i desetar Vlado Raičević, narodni heroji.
|
|
9.1.1944
|
|
Bugarski sreski upravitelj iz Prilepa tražio od bitoljskog oblasnog
direktora da preduzme mere radi zatvaranja granice prema Grčkoj i da pojača
policijske snage u srezu kako bi se sprečilo prebacivanje snaga NOVJ iz
Karadžoe (u Grčkoj) u Mariovo i na taj način obezbedila teritorija
sreza.
|
|
11.1.1944
|
|
Kod s. Ošina (u Grčkoj) Grupa partizanskih bataljona (bataljoni
"Stevan Naumov" i "Hristo Botev") iz zasede razbila
nemačku kolonu koja je dolazila sa pravca s. Livađe (u Meglenu, u Grčkoj).
Poginulo .je 15 a zarobljeno 13 neprijateljskih vojnika. Zaplenjen je
jedan minobacač, četiri p. mitraljeza, veći broj pušaka i drugi ratni
materijal i oprema.
|
|
13.1.1944
|
|
U rejonu s. Pelinaca (kod Kumanova) partizanski bataljon "Jordan
Nikolov" iz zasede razbio bugarski policijski odred, jačine oko 120
policajaca. Poginulo je 15, ranjeno 9, zarobljeno 17 policajaca, a ostatak
se u neredu povukao za Kumanovo. Zaplenjene su 24 puške, 27 pištolja i
druga ratna oprema.
|
|
13.1.1944
|
|
PK SKOJ-a za Makedoniju obavestio odgovornog za rad SKOJ-a u 5.
oblasnom komitetu KPM: da je 22. decembra 1943. održan Kongres antifašističke
omladine Makedonije; da je izabran Glavni odbor Narodnooslobodilačkog
omladinskog saveza Makedonije (NOMSM-a); da je Kongres postavio naredne
zadatke skojevskoj organizaciji.
|
|
13.1.1944
|
|
Grupa boraca partizanskog bataljona "Jordan Nikolov" porušila
deo železničke pruge Preševo — Kumanovo a miniranjem srušila
nekoliko vagona nemačkog transportnog voza. Saobraćaj
je bio prekinut više od 24 časa.
|
|
13.1.1944
|
|
Udarni bataljon 2. južnomoravskog NOP odreda i
Kosovski partizanski bataljon napali na Krivu Palanku, gde su bugarske
vlasti pohvatale muškarce od 18 do 50 godina radi interniranja u
Bugarsku. Posle oštre borbe protiv bugarskih jedinica krivopalanačkog
garnizona, bataljoni su oslobodili oko 1000 lica.
|
|
14.1.1944
|
|
Između s. Miravaca i s. Miletkova (kod Đevđelije)
grupa boraca 2. makedonske NOV brigade miniranjem srušila želczničku
kompoziciju i oštetila most. Saobraćaj je bio prekinut 3 dana.
|
|
17.1.1944
|
|
Nemačke jedinice iz Soluna i Vodena i bugarske
snage (54. pešadijski puk 15. pešadijske divizije, 56. pešadijski puk
14. pešadijske divizije i jedan bataljon 48. pešadijskog puka 17. pešadijske
divizije) otpočele ofanzivna dejstva protiv jedinica NOVJ i grčkih
partizanskih snaga na području Karadžoa — pl. Pajak s ciljem da ih
odbace sa ove prostorije, da onemoguće njihova dejstva na komunikacijskoj
magistrali Solun — Skoplje i, po mogućstvu, da ih unište.
|
|
18.1.1944
|
|
Kod s. Langadrja i s. Periklija (u Meglenu, u Grčkoj)
Grupa partizanskih bataljona ("Stevan Naumov" i "Hristo
Botev") i jedan bataljon 1. makedonsko-kosovske NOV brigade vodili
desetočasovnu žestoku borbu protiv ojačanog bugarskog 56. pešadijskog
puka, koji je nastupao s pravca s. Konjskog. Ta sela su triput prelazila
iz ruke u ruku. Bataljoni NOVJ zaplenili su veću količinu ratne opreme i
neprijatelju naneli osetne gubitke.
|
|
18.1.1944
|
|
Kod s. Tušina (u Meglenu, u Grčkoj) dva
bataljona 2. makedonske NOV brigade i jedan bataljon 1.
makedonsko-kosovske NOV brigade napali iz zasede nemačku kolonu koja se
iz s. Fuštana kretala pravcem s. Noti — s. Tušin. Poginula su 123 nemačka
vojnika a zaplenjeno je: 8 p. mitraljeza, 6 automata, dosta pušaka, 1
radio-stanica i druga ratna oprema. Druga brigada je imala 3 poginula i 1
ranjenog borca.
|
|
18.1.1944
|
19.1.1944
|
Posle borbi kod s. Tušina, s. Langadije i s.
Periklije (u Meglenu, u Grčkoj) 1. makedonsko-kosovska NOV brigada, 2.
makodonska NOV brigada i Grupa partizanskih bataljona ("Stevan
Naumov" i "Hristo Botev"), po naređenju GŠ NOV i PO za
Makedoniju, zbog pristizanja nemačkih pojačanja, povukli se ka južnim
padinama pl. Kožufa, severozapadno od s. Tušina. Neprijatelj je posle toga
zaposeo skoro sva sela u Karadžoi.
|
|
24.1.1944
|
|
Bugarska Sreska rekviziciona komisija iz Negotina
dostavila Oblasnoj rekvizicionoj komisiji u Skoplju izveštaj o
organizaciji komisije i o otporu
seljaka, zbog čega
se rekvizicija sprovodi uz pomoć
policije.
|
|
30.1.1944
|
|
Na pl.
Kožufu GŠ
NOV
i PO za
Makedoniju i Inicijativni
odbor za sazivanje
ASNOM-a održali
savetovanje. Odlučeno
je da se
što pre izaberu
delegati iz svih
NO odbora Makedonije
i da se
ubrzaju pripremo za sazivanje ASNOM-a.
|
|
31.1.1944
|
|
Odlukom CK KPM i GŠ NOV i PO za Makedoniju, s teritorije Grčke (pl.
Kožuf) otpočeo tzv. februarski pohod jedinica NOVJ. Za Azot i Poreče je
krenula 1. makedonsko-kosovska NOV brigada, za Tikveš je krenula 2.
makedonska NOV brigada, a u rejon Kumanova su krenuli Grupa partizanskih
bataljona ("Stevan Naumov" i "Hristo Botev") i deo CK
KPM sa GŠ i Inicijativnim odborom za sazivanje ASNOM-a. Cilj pohoda je bio razgaranje ustanka i u ovim krajevima.
|
|
31.1.1944
|
|
PK SKOJ-a za Makedoniju uputio pismo 2. oblasnom
komitetu SKOJ-a u kome, pored ostalog, daje smernice u pogledu što većeg
aktiviranja omladine uoči II kongresa USAOJ-a, a kao najvažniji zadatak
ističe: što masovnije upućivanje omladine u jedinice NOVJ.
|
|
1.1.1944
|
31.1.1944
|
CK KPM uputio odgovor grupi makedonskih
intelektualaca povodom njenog prigovora na Manifest GŠ NOV i PO za
Makedoniju od oktobra 1943. godine, U odgovoru se razjašnjavaju pogrešne
postavke ovih intelektualaca te se oni pozivaju da aktivno učestvuju u
NOB-u .jer je "svako oklevanje zločin, a rovarenje protiv naše
vojske izdajstvo prema našem narodu".
|
|
1.1.1944
|
31.1.1944
|
U Bitolju izašao prvi broj lista "Glas" organa NOF Druge
oblasti. Izdao ga je Drugi oblasni komitet KPM. Provale i hapšenja u
gradu onemogućili su dalje štampanje toga lista
|