spisak
Đilas Nikole Aleksa Bećo

Rođen je 1906. godine u Podbišću, Mojkovac, Crna Gora. Potiče iz činovničke porodice. Do 1941. godine učitelj.

Niže razrede gimnazije učio je u Kolašinu i Beranama (Ivangrad). Učiteljsku školu pohađao je u Cetinju i Beogradu, gdje je i diplomirao 1928. godine. Veoma rano, kao učenik učiteljske škole, priključio se naprednom omladinskom pokretu. Učestvuje u raznim demonstracijama koje je organizirala KP. Posle završene učiteljske škole odlazi u vojsku, u školu rezervnih oficira, gdje umjesto 9 ostaje 14 mjeseci, jer je odbio da polaže ispit za rezervnog oficira, što je bilo u skladu s partijskom direktivom.

Kao učitelj zaposlio se prvo u Tutinu, a od februara 1931. godine radi na Slijepač— Mostu, blizu Bijelog Polja. U jesen 1931. godine premješten je, zbog svog revolucionarnog rada, u Bukovsku (srez Kučevo), ali je nastavio svoju aktivnost, pa je premješten u Gročnik (kod Trebinja). Zbog svog revolucionarnog rada, 1933. godine otpušten je iz službe i protjeran u Bijelo Polje, gdje su mu živjeli roditelji. Bez službe je ostao 6 godina, i od 1933—1940. živi u Mojkovcu i Bijelom Polju. U maju 1936, da bi izbjegao hapšenje, povukao se s grupom mojkovačkih komunista u ilegalnost do kraja godine. Na radnom mjestu učitelja u Stožeru, koje je dobio posle 6 godina provedenih bez službe, ostao je samo godinu, a zatim je bio premješten na pustaru kod Subotice.

Kada je Njemačka napala Jugoslaviju, pozvan je u vojsku u Danilovgrad. Posle kapitulacije Kraljevine Jugoslavije, vraća se u Bijelo Polje. U danima pred julski ustanak učestvuje u pripremanju oružane borbe protiv okupatora, a u ustanku je bio jedan od njegovih organizatora. Pod njegovim neposrednim rukovodstvom izvode se prvi oružani sukobi s okupatorom kod Vrlostupa, na putu Mojkovac—Kolašin, i napadi na karabinjersku stanicu u Mojkovcu. U jesen 1941. godine postao je član Štaba Komskog odreda. Zbog autoriteta koji je uživao u narodu i sposobnosti koje je pokazivao, izdajnici mu 2. novembra 1941. postavljaju zasjedu, i kod Slijepač-Mosta ga ubijaju.

Boreći se u partizanskim odredima kratko vrijeme, Đilas je pokazao izvanredno junaštvo, pa ga je i narod opjevao. Povodom Đilasove pogibije, u "Saopštenju" broj 3 Glavnog štaba NOP odreda za Crnu Goru i Boku, pored ostalog, kaže se: "...2. novembra ubili su iz zasede izrodi crnogorskog naroda — krilaši — jednog od najhrabrijih crnogorskih partizana, druga Aleksu Đilasa. Posle jedne višećasovne borbe s jednom krilaškom bandom, drug Aleksa se vraćao na čelu čete i bio jedina žrtva postavljene zasede..."

Narodnim herojem proglašen 5. jula 1951. godine.

spisak