spisak
Dugandžić Jakova Jakša

Rođen je 1. decembra 1905. u Čitluku, kod Mostara, Bosna i Hercegovina. Od juna 1930. radio je u zagrebačkom tramvajskom poduzeću. Tu je dolazio u dodir s radnicima naprednih političkih pogleda, kojima je i sam pristupio. U političkom životu je bio vrlo aktivan.

Zastupao je mišljenje da se radnička klasa može oduprijeti buržoaskoj eksploataciji samo organiziranim udruživanjem. Aktivno je radio na organiziranju sindikata među radnicima u tramvajskom poduzeću. Oštro je istupao u osudi ondašnjeg režima, zbog čega je bio hapšen i proganjan. Bio je, 1934. godine, uhapšen i u zatvoru proveo šest mjeseci, ali pošto Sudu za zaštitu države ništa nije priznao, pušten je zbog nedostatka dokaza.

Godine 1935. Jakša postaje član Komunističke partije Jugoslavije. Poslije toga je s još većim žarom pristupao političkom organiziranju radnika. Učestvuje u radničkim demonstracijama, a 1936. je jedan od organizatora višednevnog štrajka tramvajskih radnika. Rukovođeni zagrebačkom partijskom organizacijom i Jakšom Dugandžićem, radnici zagrebačkih tramvaja organizirali su obustavu saobraćaja za 1. maj 1940, čime je proslavljen dan međunarodnog proletarijata. Ogorčena zbog te manifestacije, policija je uhapsila mnoge drugove, među njima i Jakšu, koji je odveden u logor u Koprivnici. Krajem 1940. vraća se u Zagreb, nastavlja ilegalni rad i postaje član Rejonskog komiteta KPJ za Trešnjevku.

Okupacija zemlje zatekla ga je u Zagrebu. Tada je nastavio rad u ilegalnosti. Radio je na povezivanju i učvršćenju organizacije KPJ i pripremama za ustanak. Bio je jedna od veza preko koje su članovi Partije odlazili iz okupiranog Zagreba na teren zbog učešća u oružanim akcijama. Odlazeći na izvršenje partijskog zadatka, prepoznat je od jednog ustaše u Frankopanskoj ulici, 31. septembra 1941. godine, pa je uhapšen. U zatvoru je mučen i zlostavljan, ali prekaljeni borac za radnička prava i član Partije ništa nije priznao. Poslije mučenja u Zagrebu, odveden je u ustaški logor u Novu Gradišku i bačen u "ćeliju smrti". Osuđen je na smrt glađu. Dosljedan svojim stavovima, Jakša je izdržao najteže muke, ništa ga nije moglo pokolebati. Umoren je oktobra 1941. godine.

Narodnim herojem proglašen je 27. novembra 1953, godine.

spisak