spisak
Car Petar Zvrk

Rođen je 2. travnja 1920. godine u Novakima. Donja Stubica, Hrvatska, u siromašnoj porodici. Električarski zanat učio je u Zagrebu, gdje radi do 1938. godine. Iste godine je ostao bez zaposlenja. Još kao učenik bio je član URSS i učestvovao u nekoliko štrajkova metalskih radnika u Zagrebu. Od kraja 1938. godine stalno se nastanjuje u Novskoj, gdje su se doselili njegovi roditelji.

Došavši u Novsku, počeo je da radi na stvaranju skojevske organizacije; 1939. izabran je za sekretara KK SKOJ-a za Novsku, a u decembru iste godine primljen je u članstvo KPJ. Neposredno pred drugi svjetski rat, veoma je aktivan kao član KPJ: učestvuje u svim akcijama KPH zbog čega je nekoliko puta hapšen. Poslije okupacije zemlje hapšen je u dva maha. Prvi put, maja; poslije maltretiranja bio je pušten iz zatvora; drugi put, oktobra, uhapšen je na ilegalnom radu. Tada ga je spasilo to što je, prema otisku zatvorskog ključa — u zgnječenom testu kruha — od komada plosnatog željeza sam iz radio ključ, kojim su zatvorenici otvorili vrata. Poslije toga je, oktobra 1941.

godine pobjegao iz ustaškog zatvora i prebacio se na slobodnu teritoriju. Od tada, pa do završetka narodnooslobodilačkog rata, Petar Car je kao borac i vojno-politički rukovodilac;

učestvovao je u mnogim borbama. Bio je komesar čete, komesar bataljona, zamjenik političkog komesara 12. slavonske brigade i zamjenik političkog komesara divizije. U borbama se isticao smjelošću i hrabrošću. Jednom, 1943. godine, 12. slavonska brigada, opkoljena je brojno nadmoćnijim njemačkim i ustaškim snagama. Kao član štaba brigade, bio je u bataljonu koji je dobio zadatak da probije neprijateljski obruč preko jednog visa. S brigadom je bilo dosta ranjenika, žena, iznemoglih staraca i djece, Nijemci su držali sve okolne dominantne položaje i zasipali bataljon vatrom. Pero Car je tada dohvatio mitraljez, i s šestinom boraca neopaženo zašao neprijatelju za leda i otvorio vatru iz neposredne blizine.

Bataljon je tada u jurišu potpuno pregazio njemačku obranu. Brigadi je bio otvoren put, ranjenici su spaseni.

U toku 1943. godine učestvovao je u svim borbama i akcijama 12. proleterske slavonske brigade: dva puta u napadu i prilikom oslobođenja Voćina, u borbama za oslobođenje Našica, Podravske Slatine, Virovitice i drugih mjesta. Učestvovao je i u akcijama na rušenju željezničke pruge Zagreb—Beograd, na području između Banove Jaruge i Vinkovaca, kao i u borbama 12. proleterske brigade u Hrvatskom zagorju, za oslobođenje Lepoglave. Prelaskom 12. proleterske brigade u Bosnu, učestvovao je u borbama protiv četnika i drugih neprijatelja za oslobođenje Prnjavora i Banja Luke.

Godine 1944. Petar Car je u Osječkoj brigadi, koja u sastavu 12. divizije učestvuje u borbama oko Đakova, Našica, za oslobođenje Podgorača i drugim borbama. Jedan od najodgovornijih zadataka izvršio je aprila 1945. u Slavoniji, kada je bio na dužnosti sekretara Okružnog komiteta KP Nova Gradiška. Sa svega 15 naoružanih stražara trebalo je da između neprijateljskih jedinica sprovede 5000 do 6000 žena, djece i staraca, kao i bolnicu iz Pakraca s ranjenicima i bolesnicima. Neprijatelj se povlačio pred snagama JA sa Srijemskog fronta prema zapadu; zaprijetila je opasnost da zbjeg bude otkriven. Nijedan ranjenik, niti bolesnik, žena, dijete, starac, nisu pali u ruke neprijatelju. Poslije oslobođenja zemlje, Petar Car je obavljao mnoge političke i druge dužnosti. Bio je sekretar Gradskog komiteta KPH Zagreb, član CK SKH i CK SKJ, član Glavnog odbora SSRN, a biran je nekoliko puta za saveznog narodnog poslanika. Bio je predsjednik SUBNOR-a Hrvatske. Bio je Član Savjeta Republike, član Predsjedništva SUBNOR-a Hrvatske i aktivan društveno-politički radnik.

Narodnim herojem proglašen je 23. srpnja 1953. godine.

spisak