spisak
Sadiku Ramiz Baca

Rođen je u Peći 1915. godine, Kosovo. Ovdje je završio osnovnu školu i nastavio srednju. Srednje i više obrazovanje bilo je tada isključivo privilegija imućnih, a Ramizov otac nije pripadao njima. Ipak, uz veliku želju i odlično učenje, Ramiz je opovrgao tu tradiciju, i završio gimnaziju.

Svoje mlade dane Ramiz provodi na tri fronta: uči, revolucionarno radi i pomaže u poslu boležljivom ocu.

Sve svoje slobodno vrijeme Ramiz Sadiku ispunjava čitanjem naučne, i naročito političke literature. Zbog čitanja ruskih pisaca, 1933. kažnjen je s 10 dana zatvora.

Iste godine, veoma aktivna organizacija SKOJ-a u gradu prima ga u svoje redove. Mesni komitet ga, 1936, godine, prima u KPJ; 1937. postaje član Biroa OK KPJ za Kosovo i Metohiju. Progoni koji su ga pratili u srednjoj školi nastavljeni su i u Beogradu, u vrijeme studiranja na Pravnom fakultetu.

Inače, da bi joj se sin prehranio i mogao da studira, majka je prodavala stvari u kući.

U Beogradu, Ramiz Sadiku odmah stupa u redove beogradskih skojevaca i komunista. Policija prati svaki njegov korak, Godine 1938. kosovskim studentima, skojevcima i komunistima OK KPJ je naložio da štampaju Proglas — zahtjev za nacionalnu ravnopravnost Albanaca. U ovom Proglasu režimu buržoaske Jugoslavije upućen je oštar zahtjev da prestane s iseljavanjem Albanaca i oduzimanjem njihovog zemljišta. Ovaj Proglas, u čijem je sastavljanju učestvovao i Ramiz, i potpisao ga s još 68 drugova, naišao je na veliki odjek u masama. Proglas je upućen i Društvu naroda u Ženevi.

Talijanskoj okupaciji Albanije 1939. godine žestoko su se suprotstavili svi Albanci. OK KPJ organizira javne skupove na Kosovu i politički osvjetljava fašistički upad u Albaniju. Komunisti štampaju i letke namijenjene Albancima i ukazuju im na neravnopravan položaj. Policija Peći ima u rukama desetak ovih letaka, i organizira hapšenje za hapšenjem. Zatvoren je i Ramiz Sadiku. Dva mjeseca tamnovao je u Peći, a onda ga, posle boravka u zatvoru na Adi Ciganliji, ponovo vraćaju u rodni kraj, na suđenje. Tužilac je tražio smrtnu kaznu, ali nijedna krivica "izdajstva domovine" nije mogla biti dokazana, pa je oslobođen.

S treće godine prava morao je na odsluženje vojnog roka; upućen je u 42. pješadijski puk u Bjelovaru. Ovdje je svoje revolucionarno djelovanje proširio na brojne vojnike i napredne oficire i uspostavio vezu s partijskom organizacijom grada.

Aprila 1941. godine, zajedno s komunistički nastrojenim vojnicima, organizirao je žestok oružani otpor okupatoru. Zarobljen je na borbenoj liniji i sproveden u gradski logor. Međutim, bjelovarski komunisti su ga izbavili.

U rodnom kraju su ga čekali drugovi. Velikih zadataka je bilo na pretek. Narodu je valjalo objašnjavati da je okupator za sve žitelje Kosova okupator, bez obzira što se, nasuprot režimu stare Jugoslavije, prerušio kao "oslobodilac" Kosova. Okupatorske vlasti znaju Ramizovu nepokornost i revolucionarnost, i jedva čekaju priliku da ga ubiju. Zato on živi ilegalno, ali i

stalno je prisutan u Birou OK KPJ u početku okupacije rukovodi OK KPJ gotovo sam, jer su mnogi rukovodioci prešli u Crnu Goru.

Jula 1942. uhvaćen je na partijskom zadatku u Peći, i zatvoren u zloglasnu Šeremet--kulu, Okovan, ovdje je bio zatočen sve do septembra, kada je prebačen u zatvor u Tirani.

Partijska organizacija u ovom zatvoru organizirala je bijeg istaknutog kosovskog revolucionara. Odmah posle izlaska, zajedno s Kolj Širokom, ilegalno prelazi na Kosovo. Aprila 1943. Ramiz Sadiku i Boro Vukmirović borave u Đakovici. Odlučeno je da njih dvojica krenu s odredom "Emin Duraku" prema Jablanici; ali baš u to vrijeme dolazi Svetozar Vukmanović Tempo u Prizren, i Boro i Ramiz kreću mu u susret.

Na putu ih je fašistička policija iznenadila, prepoznala i uhvatila. Znala je da su visoki rukovodioci NOP-a i pokušala da odmah izvuče podatke, zvjerskim mučenjem, duž puta od Đakovice prema Prizren u. Kod sela Landovice, policija čini posljednji pokušaj da ih, zagrljene, razdvoji. Na naredbu da se razdvoje, zagrlili su se još jače. Bratski zagrljeni, ubijeni su rafalima, i ostali simbol bratstva i jedinstva.

Narodnim herojem proglašen je 6. marta 1945. godine.

spisak