spisak
Bilić Jovana Božo Marjan

Rođen je 1913. u Civljanima, Vrlika, kod Knina, Hrvatska. Već u sedamnaestoj godini našao se u Beogradu, nudeći jeftino svoju radnu snagu, tražeći ono što mu nije dala njegova kamenita njiva i ograda rodnog Civljana. Radio je kao nosač i fizički radnik na građevinama — osjetio sistematsko izrabljivanje poslodavaca.

Godine 1934. prišao je radničkom pokretu i uskoro postao član KPJ. Učen u internacionalističkom duhu, na poziv KPJ, 1936. godine otišao je u Španiju, da u vatri građanskog rata, s ostalim drugovima, brani republiku od reakcije i fašizma. Na poprištima Španije, u sastavu bataljona, "Dimitrov", borio se s takvom hrabrošću i poletom kao da brani svoju kamenitu Dinaru. U Španiji ostaje do posljednjeg dana borbi, a onda, s ostalim španskim borcima — Jugoslovenima, vraća se u domovinu, da bi se 1941. godine uvrstio u prvoborce Dalmacije i Vrlike. Kao Srbin, svojim utjecajem, iskustvom i hrabrošću odvaja srpski živalj od samozvanih vođa, koji pokušavaju da, pod skutom okupatora, razjedine i međusobno zavade hrvatski i srpski narod u sjevernoj Dalmaciji. U ulozi člana sreskog komiteta KPH Sinj, po zadatku Pokrajinskog komiteta KPH za Dalmaciju, u Cetinskoj dolini organizira ustanak, formira prve udarne grupe, koje kasnije prerastaju u čete. U martu 1942. godine postao je komesar Svilajske partizanske čete, a u maju komandir Cetinske čete. U junu komandira novoformiranim Srednjodalmatinskim partizanskim odredom. Posljednjih dana jula i početkom augusta vesto i hrabro komandira jedinicama svog odreda, na cesti Sinj— Livno, boreći se protiv Talijana — nanosi im velike gubitke, Tom prilikom spaljeno je 16, a oštećeno 7 kamiona. U ruke njegovih boraca pao je bogat plijen u oružju i drugoj vojnoj opremi.

Prilikom formiranja 1. dalmatinske brigade, 6. septembra 1942. godine, Srednjodalmatinski odred je ušao u njen sastav; Marjan je postavljen za zamjenika komandanta brigade. Ubrzo je postao i komandant brigade. Pod njegovom komandom, brigada vodi borbe protiv ustaša i domobrana kod Sinja i protiv Talijana i ustaša oko Duvna, Livna i Sinja. Marjan se posebno istakao u borbi za Jajce 24/25. novembra 1942. godine. Među borcima, u prvim redovima, jurišao je na jako utvrđenu Ćusinu, koji je neprijatelj smatrao neosvojivom. Iz 42 bunkera njemačka je posada davala otpor. Posle nekoliko uzastopnih juriša, u kojima učestvuje Marjan, bacajući bombe u bunkere, oko 5 časova neprijatelj je savladan, vrh Ćusine zauzet. Na osvojenom vrhu Marjan je postavio minobacače, otvorio vatru na grad i omogućio uspješno izvršenje juriša Hercegovaca i Crnogoraca. Sutradan je Jajce bilo oslobođeno. Za uspješno izvršeni zadatak u ovoj borbi njegovu brigadu je pohvalio Vrhovni komandant. Prva dalmatinska brigada dobila je, 4. decembra, zadatak da po svaku cijenu spreči nadiranje njemačkih jedinica iz Banja Luke ka oslobođenom Jajcu. Na padinama Čemernice brigada je zauzela položaje. Zbog izviđanja, Marjan, s četiri kurira, na pravcu 2. bataljona prolazi kroz streljački stroj brigade, i po gustoj magli i snijegu ulazi u selo Brvace, gdje ga iznenađuju njemački mitraljeski rafali. Tako je prestalo da kuca srce hrabrog borca i komandanta 1. dalmatinske brigade Bože Bilića Marjana.

Narodnim herojem proglašen je 20. decembra 1951. godine.

spisak