spisak
Kovačević Petra Vasilije Čile

Rođen je 14. januara 1911. godine u Grahovu, Nikšić, Crna Gora, kao deveto dijete porodice Kovačević. Posle završene osnovne škole, upisao se u gimnaziju u Nikšiću, u kojoj je završio šest razreda. Napustio je školu 1931. godine, zbog incidenta s profesorima u gimnaziji. Isključen je iz svih škola u zemlji, bez prava na polaganje ispita.

Godine 1932. zaposlio se u Beogradu, kao namještenik u pred uzeću "Traverza", gdje je ostao do aprila 1934. godine, kada odlazi na odsluženje vojnog roka u Banja Luku. Kao član KPJ aktivno politički radi među vojnicima. Uhapšen je 14. decembra 1934. godine, i do 10. februara 1936. godine bio u vojnom zatvoru, optužen po Zakonu o zaštiti države, da je kao vođa grupe od jedanaest vojnika i podoficira organizirao i vodio komunističku propagandu među podoficirima i vojnicima. Na procesu je bio oslobođen zbog nedostatka dokaza.

Posle dolaska u Beograd, zapošljava se kao namještenik u listu "Politika". Prvog marta 1937. godine policija ga ponovo hapsi u grupi beogradskih komunista posle provale Radovana Vukovića, ali je 1. decembra iste godine, zbog nedostatka dokaza, oslobođen. Čile je težište aktivnosti poza na poslovima vezanim uz partijsku tehniku i na specijalnim zadacima kojima se Partija tada bavila, pa je njegovo dobro držanje bilo veoma važno.

Po naravi vedar i prisan drug, osvajao je ljude. Bio je spretan, kao sportaš snalažljiv i često je vesto izbjegavao policijske zamke. Umio je da utiče na mlade komuniste i rado je bio viđen u omladinskim organizacijama. Zajedno s bratom Mirkom, do njegovog odlaska u Španiju, igrao je nogomet u klubu "Radnički" u Beogradu. Obojica su u ovom klubu bili funkcioneri.

Godine 1939—1941. radi kao ilegalac. Između ostalog je, na specijalnim zadacima, bio povezan s Mustafom Golubićem. Rat ga je zatekao u Beogradu. Posle provale na sektoru na kome je radio, uspješno je izbjegao hapšenje koje je bio organizirao Gestapo. Krajem juna 1941. godine na biciklu je pobjegao iz Beograda. Preko Čačka, Kosova i Čakora stigao je u Crnu Goru.

U vrijeme trinaestojulskih dana, Čile je zajedno s ustanicima u Grahovskom partizanskom bataljonu. Odmah se ističe u borbama. Učestvovao je u borbi na Vilusima, u jesen 1941. godine, i s grupom u kojoj je bio i Sava Kovačević zarobili su nekoliko Talijanskih tenkova. Tu je bio lakše ranjen. Junaštvom pokazanim u julskom ustanku i podvigom u borbi s tenkovima — Čile je skočio na jedan od tenkova, a na druga dva Sava Kovačević i Vlado Šegrt — postao je omiljen i nadaleko poznat i cijenjen junak. U borbi kod Crkvica iznad Risna, decembra 1941, bio je teško ranjen. Šrapneli topovske granate pogodili su ga u list i butinu. Pod kišom šrapnela iznio ga je na leđima suborac Boško Krivokapić.

Početkom 1942. godine upućen je u Hercegovinu, na dužnost komesara ljubom irskog partizanskog bataljona. Posle toga, bio je komesar 1. pa 2., pa 3. udarnog Hercegovačkog bataljona.

Posle povlačenja partizanskih jedinica u Bosnu, od maja do decembra 1942. godine, nalazi se u Grahovu i okolini, kao ilegalac; na tom terenu, s bratom Vojom i nekolicinom drugova, radi u teškim uslovima četničko-Talijanskog terora i potjera. Decembra 1942. godine Vojo i Čile, s grupom hercegovačkih i dalmatinskih ilegalaca, probijaju se do oslobođene teritorije. U maršu od 21 dan prelaze put od Crne Gore, preko Hercegovine i Dalmacije, do Livna. Stižu u Vrhovni štab, u Bihać. Referirali su o situaciji u Hercegovini i Crnoj Gori. Čile je određen za delegata na 1. kongresu USAOJ (održanom decembra 1942. godine), kao predstavnik omladine Crne Gore. Januara 1943. godine, s grupom boraca upućen je u Hercegovinu i Crnu Goru sa zadatkom da prenese publikacije i partijske direktive i informira partijske forume. Pošto je potpuno izvršio zadatak, krenuo je, s joj većom grupom boraca, nazad, prema oslobođenoj teritoriji zapadne Bosne. Treći put savlađuje puteve kojima je ranije išao, i stiže do Biokova. Ovdje saznaje za IV neprijateljsku ofanzivu i nastupanje grupacije divizija s Vrhovnim Štabom prema Hercegovini i Crnoj Gori. Čile se s grupom vraća prema Crnoj Gori. Stiže da učestvuje u bici na Javorku, kod Nikšića, 1. maja 1943. godine, gdje su snage 2. i 3. divizije porazile jaku talijansko-četničku grupaciju.

Posle ovoga, Vrhovni štab ga određuje za kontraobavještajnog oficira 1. proleterske divizije.

Od jula 1943. do marta 1944.. godine je u OZN-i pri Vrhovnom štabu. Razvija aktivnost u obavještajnoj službi i ima velikog uspjeha u hvatanju zlikovaca i neprijateljskih obavještajaca. Početkom marta 1944. godine, s grupom rukovodilaca polazi u Glavni štab Srbije. Kretao se s 2. proleterskom i 5. krajiškom divizijom, koje su tada produžile u zapadnu Srbiju.

Od dolaska u Srbiju do 1945. godine radi u OZN-i za Srbiju, i bilježi velike uspjehe. Na rad u ONZ-i za Jugoslaviju prelazi 1945. godine, i ostaje do juna 1946. godine. Tada postaje Šef jugoslovenske komisije za ratne zločince u Austriji i američkoj zoni Njemačke, akreditiran kod Kontrolnog vojnog savjeta za Austriju i Njemačku. Na toj dužnosti ostaje do oktobra 1948. godine. Po Austriji i bečkim ulicama hvata ratne zločince i otprema ih u Jugoslaviju.

Novembra 1948. godine vraća se u Beograd. U UDB-i vrši funkcije od šefa odsjeka do zamjenika načelnika jedne od uprava. Sve vrijeme u Beogradu posle oslobođenja aktivan je u društveno-političkim organizacijama. Jedan je od inicijatora obnavljanja sportskog društva "Radnički". Stiže pokazati veliku aktivnost i u privrednom i političkom razvoju gradova.

Godine 1952. najprije je premješten u Ministarstvo za inostrane poslove, a zatim je postavljen za savjetnika jugoslovenske ambasade u Kanadi. Od 1957. do 1960. godine načelnik je Četvrtog odjeljenja u Sekretarijatu za inostrane poslove. Te godine postaje opunomoćeni ministar i generalni konzul SFRJ u San Francisku, u Kaliforniji. Na toj dužnosti je, 15. decembra 1961. godine, umro. Sahranjen je 21. decembra 1961. godine, u Beogradu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i više visokih odlikovanja.

Narodnim herojem proglašen je 27. novembra 1953. godine.

spisak