Rođen je 1914. godine u Valjevu, Srbija. Profesionalni revolucionar i borac protiv fašizma.

Osnovnu školu završio je u Valjevu, i upisao se u gimnaziju. U ranoj mladosti, kao đak valjevske gimnazije, došao je u dodir s naprednim omladinskim i radničkim pokretom. Želja za naukom i saznanjem, kao i dodir s naprednim radničkim pokretom, uticali su na njegovo revolucionarno opredjeljenje. Zbog pokazivanja marksističkih pogleda na svet, isključen je iz valjevske gimnazije, pa je školovanje nastavio u Beogradu. Posle završetka gimnazije, studirao je jugoslavensku književnost na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Kao student, bio je još angažiraniji u svim političkim akcijama kojima su rukovodili komunisti Beogradskog univerziteta. Zbog svoje političke aktivnosti i opredijeljenosti za radnički pokret, primljen je u članstvo KPJ 1935. godine.

Godine 1937, pred diplomski ispit, napustio je studije i otišao, kao dobrovoljac, u Internacionalne brigade u Španiju, gdje se borio na strani španske republike. Pred polazak u španski nacionalno oslobodilački rat, rekao je roditeljima da ide na studije u Francusku. U Internacionalnoj brigadi pokazivao je neizmjernu hrabrost, požrtvovanje i revolucionarni zanos. U vrijeme nacionalno oslobodilačkog španskog rata nalazio se u prvim borbenim redovima u Andaluziji, u odbrani Madrida i na svim drugim fontovima, ili je liječio rane. U Španiji je dobio deset rana. Oduševljen i zanesen revolucionarnom borbom španskog naroda, pisao je svojoj majci, koju je neizmjerno volio:

"Majko, ja nisam mogao ostati šlep i gluh. Za dozive čovječanstva. Ja to nisam mogao. Ja volim čovjeka. Ti si mi udahnula tu ljubav. Razumi to i, molim te, oprosti mi što sam ti nanio bol. Tebi i ocu..."

S ostalim borcima internacionalnih brigada, iz Španije se povukao u Francusku, gdje je oko godinu s ostalim interbrigadistima prebacivan iz logora u logor. Septembra 1940. godine vratio se u Jugoslaviju, gdje ga je čekala Specijalna policija, zatvorila ga i podvrgla ispitivanju. I pored batina, mučenja na razne načine, Žikica se izvanredno držao pred policijom.

Kad je pušten iz zatvora, nastavio je svoju političku djelatnost. On je osjetio i vidio fašističko divljanje u Španiji i znao što fašizam znači u Evropi i Jugoslaviji. Zato se još odlučnije prihvata borbe protiv njega.

U aprilskom ratu 1941. godine — kada su fašistička Njemačka, Italija, Mađarska i Bugarska napale našu zemlju — htio je da se dobrovoljno bori protiv fašističke najezde. Međutim, oficiri bivše jugoslavenske vojske nisu ga primili kao dobrovoljca.

Odmah posle okupacije radio je na pripremi ustanka. Prikupljao je oružje i bio politički aktivan. OK KPJ za Valjevo 25. juna 1941. godine donio je odluku o formiranju Valjevskog NOP odreda. Odred je formiran 11. jula 1941. godine. Međutim, Žikica je još ranije formirao Rađevsku četu, i postao njen komesar. Ova četa je izvela prvu akciju kojom je oglašen ustanak naroda Srbije.

Sedmog jula 1941. godine, u selu Bela Crkva kod Valjeva, održan je tradicionalni Ivanjdanski vašar, na raskrsnici kod seoske crkve. Predsjednik općine, koji je ostao da radi i pod okupacijom, čuo je da će doći komunisti da drže zbor, pa je naredio da se narod još prije dvanaest časova raziđe kućama. Dio naroda se razišao, a dio se sklonio od oka predsjednika u kafanu i najbližu okolinu, i iščekivao najavljeni zbor. Oko 17 časova naišla je Rađevska partizanska četa sa svojim političkim komesarom Žikicom Jovanovićem. Ispod lipe pred kafanom održavao se zbor. Govornici su istupali jedan za drugim, a posljednji je govorio Žikica. Govor mu je bio pun oduševljenja, rodoljublja i poziva u borbu za oslobođenje. Govor je završio riječima: ,,U ime Komunističke partije Jugoslavije, pozivam vas u borbu protiv okupatora i svih izdajnika naše zemlje".

Posle završenog zbora i prijavljivanja dobrovoljaca, partizani su napustili mjesto zbora, toplo ispraćeni od prikupljenog naroda, koji je u njima video nadu u oslobođenje. Bio je sumrak. Tek što su partizani krenuli uz potok, stigao ih je student Vladan Bojanić i obratio se Žikici:

— Dođoše dva žandara posle vas, i eno ih te kundacima rastjeruju narod.

Žikica je brzo krenuo u pravcu kafane. Kad su opazili da im se približava, žandari su mu povikali:

— Ruke u vis!

Žikica nije ustuknuo niti se uplašio, već je viknuo žandarima:

— Dole oružje!

Jedan žandar je opalio metak, i zrno je prošlo pored Žikičine glave. Prekaljeni španski borac i politički komesar Rađevske čete, brzo je kleknuo i preciznom vatrom pogodio obojicu izdajnika. Zatim je ustao, prišao im i obratio se okupljenom narodu riječima:

— Ovako će proći svak ko digne ruku na naš narod.

Pokupio je oružje ubijenih žandara i požurio svojim drugovima.

Odlučan, hrabar, samopožrtvovan i beskompromisan borac ostao je do kraja života. Kao pravi revolucionar i komunist, neumorno je radio na razvijanju NOB. Bio je na dužnostima komesara Rađevske partizanske čete, komandanta bataljona, a nešto kasnije komesara bataljona u Valjevskom NOP odredu. Posle povlačenja partizanskih snaga za Sandžak, posle I neprijateljske ofanzive, ostao je u zapadnoj Srbiji. S preostalim borcima bio je u neprekidnim borbama s nadmoćnijim njemačkim i nedićevsko-četničkim snagama, januara 1942. godine postao je član štaba Grupe odreda zapadne Srbije i učestvovao u žestokim borbama kod sela Ba i Planinice, kod Mionice, u selu Komiriću kod Krupnja, i u rejonu Valjeva. U februaru je učestvovao u borbama južno od Valjeva, na planinama Maljenu i Povlenu, a 13. marta 1942. godine hrabro je poginuo u selu Radanovcu, u borbi protiv nedićevaca i četnika. Novi Valjevski NOP odred dobio je ime "Žikica Jovanović Španac."

Narodnim herojem proglašen je 6. jula 1945. godine.